share24.gr Μοιράσου την Ιδέα
Λίγο πριν την άνοιξη η ησυχία του κήπου διακόπτεται από τις τελευταίες χειμωνιάτικες βροχές, καθώς η θερμοκρασία σιγά-σιγά ανεβαίνει. Οι καλλιεργητές προμηθεύονται τους σπόρους τους και προγραμματίζουν κάθε βήμα που θα ακολουθήσει, από την σπορά μέχρι και την τελευταία συγκομιδή. Η άνοιξη είναι η κατάλληλη στιγμή για ένα νέο ξεκίνημα και ο κατάλληλος χρόνος για την εφαρμογή καινοτόμων βιολογικών πειραματισμών που θα μας βοηθήσουν ώστε η φετινή παραγωγή μας να είναι καλύτερη από την περσινή. Πως, λοιπόν, θα το πετύχουμε αυτό; Φυσικά με τη βοήθεια των ακούραστων και πολύβουων μελισσών.
Γιατί οι μέλισσες και οι αγριομέλισσες είναι απαραίτητες για τα καλλιεργούμενα φυτά;
Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς λόγος για τις μέλισσες. Όσο φοβόμαστε αυτό το υπέροχο έντομο, άλλο τόσο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αυτές η επικονίαση των φυτών μας και η παραγωγή των καλλιεργειών μας. Οι μέλισσες και τα άγρια είδη μέλισσας είναι υπεύθυνα για την επικονίαση πάνω από το 30% των φρούτων και λαχανικών μας. Η γύρη προσκολλάται στο τριχωτό σώμα τους και μεταφέρεται στα επόμενα άνθη που επισκέπτονται γονιμοποιώντας τα με επιτυχία.
Πέρα από τις μέλισσες, η επικονίαση των καλλιεργειών μας εξαρτάται σε μεγαλύτερο βαθμό από την παρουσία άγριων μελισσών στον κήπο μας. Μάλιστα, οι αγριομέλισσες, όπως είναι οι βομβίνοι, οι μέλισσες-χτίστες (είδη του γένους Osmia sp.) οι μεγαχειλήδες και οι συρφίδες είναι οι καλύτεροι επικονιαστές για τις καλλιέργειες κι αναπόσπαστα μέλη του μικροοικοσυστήματος του κήπου μας. Σε αντίθεση με τις μέλισσες, οι αγριομέλισσες είναι μοναχικές και δεν ζουν σε κυψέλες. Δεν έχουν βασίλισσα ή εργάτριες. Δεν παράγουν μέλι ή κερί και πρόπολις. Εκτός από το ζευγάρωμα, ο σκοπός της ζωής τους είναι να γονιμοποιούν τα άνθη των φυτών.
Ποιές καλλιέργειες επωφελούνται από τα έντομα επικονιαστές;
Οι καλλιέργειες που επωφελούνται από την δράση των εντόμων επικονιαστών είναι δενδρώδεις καλλιέργειες, όπως μήλα, πορτοκάλια, λεμόνια, μανταρίνια, αχλάδια, ροδάκινα, καρπούζια, πεπόνια, λεμόνια, φράουλες, σμέουρα, δαμάσκηνα, βερίκοκκα, κεράσια, ακτινίδια – λαχανικά και κηπευτικά όπως, ντομάτες, αγγούρια, πιπεριές, κολοκυθάκια, κολοκύθες, φασόλια, κουκιά, φάβα, μελιτζάνες, μπάμιες, σόγια – κι άλλα φυτά, όπως το βαμβάκι, η ελαιοκράμβη, το σουσάμι, το σινάπι, το φαγόπυρο, ο ηλιόσπορος, τα αμύγδαλα, τα κάστανα, ο βασιλικός, η ρίγανη, το φασκόμηλο, το δενδρολίβανο, το θυμάρι, ο κορίανδρος, το κύμινο, ο άνηθος, η μηδική, ο βίκος, το τριφύλλι, το χαμομήλι, η λεβάντα και το γιασεμί.
Για αρκετές καλλιέργειες, οι αγριομέλισσες είναι περισσότερο αποτελεσματικοί επικονιαστές σε σχέση με την κοινή μέλισσα, π.χ. οι μέλισσες-χτίστες (είδη του γένους Osmia) για τα μήλα, οι βομβίνοι, οι ανθοφόρες και οι μεγαχειλίδες για τα όσπρια. Ειδικότερα οι βομβίνοι, έχουν την ικανότητα να επικονιάζουν ‘δονώντας’ τα άνθη καλλιεργειών μεγάλης οικονομικής σημασίας, όπως η ντομάτα και η πιπεριά, τα οποία οι κοινές μέλισσες αδυνατούν να επικονιάσουν. Οι Βομβίνοι και μέλισσες-χτίστες μπορούν να δραστηριοποιούνται σε ψυχρότερες και υγρότερες συνθήκες, στις οποίες η κοινή μέλισσα αδυνατεί να πετάξει. (1)
Είναι οι αγριομέλισσες επιθετικές με τον άνθρωπο;
Αν σκέφτεστε πώς μπορείτε να τις προσελκύσετε στον κήπο σας, υπάρχει μια κατασκευή που μπορεί να σας βοηθήσει να διατηρήσετε κοντά στα φυτά σας έναν υγιή πληθυσμό αγριομέλισσων-χτιστών και βομβίνων. Πριν σας πιάσει νευρικότητα με την ιδέα ότι αυτά τα έντομα θα γυρίζουν κοντά στις αυλές σας και μπορεί να σας τσιμπήσουν, θα πρέπει να ξέρετε ότι οι αγριομέλισσες δεν είναι επιθετικές και δεν υπερασπίζονται τις φωλιές τους όταν κάποιος τις πλησιάσει. Αντίθετα, όταν ενοχληθούν, απλά φεύγουν για να συνεχίσουν το έργο τους πιο πέρα.
Είναι ακούραστα πλάσματα που σταματούν μόνο για να ξεκουραστούν, όταν ο ήλιος δύει. Ένα θηλυκό άτομο μπορεί να επικονιάσει έως 60.000 άνθη κατά τη διάρκεια της ζωής του, η οποία διαρκεί περίπου 4 – 6 εβδομάδες. Είναι χαρακτηριστικό πως οι βομβίνοι πωλούνται στο εμπόριο για θερμοκηπιακές καλλιέργειες κηπευτικών ώστε να αυξηθεί η επικονίαση στο θερμοκήπιο και παράλληλα η παραγωγή.
Ποιό είναι το φυσικό ενδιαίτημά τους;
Μετά από όλα αυτά, πιθανόν να αναρωτιέστε τι μπορείτε να κάνετε για να προσελκύσετε αυτά τα παρεξηγημένα έντομα στον κήπο σας. Υπάρχει μια κατασκευή που θα διασκεδάσει εσάς και τα παιδιά σας καθώς θα την φτιάχνετε. Το ιδανικό σπίτια για τις αγριομέλισσες-χτίστες είναι συχνά στοές και ρωγμές σε γέρικα ξύλα ή άλλες στοές εντόμων που σε δέντρα και σε ξύλα. Αν θέλετε να βελτιώσετε την παραγωγή του κήπου σας και να έχετε φέτος μια καλή συγκομιδή, δημιουργήσετε μόνοι σας ένα τεχνητό σπίτι για τις αγριομέλισσες από ένα μεγάλο κορμό και παρακολουθήστε τα μικρά αυτά πλάσματα να το πλησιάζουν και να το κάνουν σπίτι τους. Τα δέντρα, τα λαχανικά και τα λουλούδια του κήπου σας, αν μπορούσαν να μιλήσουν θα σας ευγνωμονούσαν.
Πώς θα φτιάξετε μόνοι σας ένα σπίτι για τις αγριομέλισσες
Η διαδικασία είναι αρκετά απλή κι ανέξοδη. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να ακολουθήσετε αυτά τα βήματα:
- Αν δεν έχετε ένα κορμό με μεγάλη διάμετρο όπως αυτόν στην φωτογραφία, προμηθευτείτε από το τοπικό κατάστημα ξυλείας ένα παχύ μπλοκ ξύλου 6 × 6 μήκους περίπου 30 εκατοστών. Επίσης ένα τμήμα από ένα χοντρό βραχίωνα δέντρου που είχατε κλαδέψει, είναι κατάλληλο.
- Ανοίξτε πολλές τρύπες στην επιφάνειά του με ένα τρυπάνι.
- Κάντε μερικές τρύπες στην μια του πλευρά ώστε να το κρεμάσετε σε ένα ηλιόλουστο σημείο. Η ιδανική θέση είναι στην νοτιοανατολική πλευρά του κήπου, όπου ο ήλιος θα τις ξυπνάει κάθε μέρα. Κρεμάστε το με τρόπο, έτσι ώστε οι περισσότερες τρύπες να βλέπουν ανατολικά.
Δείτε στις φωτογραφίες αυτή την εφαρμογή και μερικές παρόμοιες ιδέες:
Επιπλέον, μπορείτε να βάψετε και να διακοσμήσετε τις πλευρές που κάνατε τις τρύπες ώστε να έχουν πιο ανοιχτό χρώμα, κάτι που βοηθάει τις αγριομέλισσες στον προσανατολισμό τους.
Μερικές ακόμα συμβουλές που θα πρέπει να έχετε υπόψη, για να διατηρήσετε τους πληθυσμούς των μελισσών που εργάζονται στον κήπο σας:
α) Να αφαιρείτε τα ζιζάνια με τα χέρια και να αποφεύγετε τη χρήση ζιζανιοκτόνων και φυτοφαρμάκων. Οι δραστικές χημικές ουσίες που περιέχουν μπορεί να σκοτώσουν τις αγριομέλισσες και να επηρεάσουν τον αναπαραγωγικό τους κύκλο.
β) Φροντίστε να κουρεύετε το γκαζόν σας τις βραδινές ώρες, κοντά στο σούρουπο. Τις ώρες αυτές οι μέλισσες ξεκουράζονται στις φωλιές τους και δεν θα ενοχληθούν από τις εργασίες σας.
Του Θανάση Αργυρόπουλου (Γεωπόνος ΑΠΘ)
share24.gr
Για περισσότερα νέα σχετικά με Καλλιεργητικές Πρακτικές κάντε like στην σελίδα στο facebook —> Καλλιεργητικές Πρακτικές
Για περισσότερα νέα σχετικά με Έξυπνα TIPS για DIY κατασκευές κάντε like στην σελίδα στο facebook —> Φτιάξτο Μόνος Σου Οικολογικά – ECO DIY
Οι παραπομπές που αναφέρονται στο άρθρο:
(1) http://www.step-project.net/img/uplf/STEP_factsheet_GR.pdf
