Μήπως οι Σπόροι Σας Δεν Φυτρώνουν Ή Αργούν; Δοκιμάστε να Τους Μουλιάσετε σε Νερό

Τα μόνα που χρειαζόμαστε για τη φύτευση των λαχανικών μας ξεκινώντας με σπόρους είναι ένα καλό σπορείο, ιδανική θερμοκρασία περιβάλλοντος, επαρκής ήλιος και νερό. Μερικές φορές όμως, αν και ακολουθήσαμε τις οδηγίες και όσα προβλέπονται για τη φύτευση των σπόρων μας, τα ποσοστά φύτρωσης ήταν απογοητευτικά, πράγμα που μας οδηγεί στον προβληματισμό, τι περισσότερο να κάνουμε την επόμενη φορά ώστε να αυξήσουμε τις πιθανότητες επιτυχίας.

Οι σπόροι του κάθε είδους λαχανικού θέλουν τα δικά τους τρικ. Για παράδειγμα, οι σπόροι της ντομάτας φυτρώνουν πιο εύκολα, αν πριν τους συλλέξουμε από τους καρπούς και τους αποξηράνουμε, αφήσουμε τις ντομάτες να σαπίζουν. Κάτι παρόμοιο μπορούμε να κάνουμε με τους σπόρους της κολοκύθας. Οι περισσότεροι όμως, με το μούλιασμα στο νερό πριν φυτευτούν φυτρώνουν πιο γρήγορα από το φυσιολογικό χρόνο.

Με τη μέθοδο αυτή μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι μεγάλο ποσοστό των σπόρων θα φυτρώσουν την ίδια εβδομάδα ομοιόμορφα (ο χρόνος δεν θα εξαρτάται αποκλειστικά από τον καιρό).

Γιατί οι σπόροι χρειάζονται υγρασία για να φυτρώσουν;

Όλοι οι σπόροι χρειάζονται υγρασία για να φυτρώσουν. Ο σπόρος αποτελείται στο μεγαλύτερο ποσοστό από ένα παχύ κάλυμμα που προστατεύει το έμβρυο (το μελλοντικό φυτό) στο εσωτερικό του και προορίζεται να το θρέψει. Το περίβλημα του σπόρου, ο φλοιός, μένει ανέπαφος έως ότου παρουσιαστούν οι κατάλληλες συνθήκες (θερμοκρασία, υγρασία, φωτεινότητα ή σκοτάδι) για να προκαλέσουν την ενεργοποίηση του εμβρύου που βρίσκεται σε λήθαργο.

Βασικά, οι σπόροι έχουν μερικούς πολύ καλούς λόγους για να χρειάζονται να υποβάλλονται σε συγκεκριμένες συνθήκες για να φυτρώσουν. Η μητέρα φύση δεν είναι καθόλου ευγενική μαζί τους. Εκεί έξω οι σπόροι μπορεί να συναντήσουν ξηρασία, παγετούς και πλημμύρες. Επίσης, μπορεί να περάσουν μέσα από το εξαιρετικά όξινο περιβάλλον του πεπτικού συστήματος των ζώων.

Με λίγα λόγια, οι σπόροι έχουν εξελιχθεί εκατομμύρια χρόνια στη φύση και έχουν αναπτύξει μηχανισμούς που τους επιτρέπουν να επιβιώνουν και στις πιο αντίξοες συνθήκες. Σήμερα όμως, ο κηπουρός και ο καλλιεργητής φροντίζει για την διατήρησή τους και εξασφαλίζει την επιβίωσή τους. Έτσι, με το μούλιασμα απενεργοποιούμε πολλούς από τους αμυντικούς μηχανισμούς που έχουν αναπτύξει οι σπόροι για να μη φυτρώνουν εύκολα.

Γενικά, οι σπόροι έχουν ουσίες στο εσωτερικό τους που αναστέλλουν τη φύτρωση και σχετίζονται με το επίπεδο της υγρασίας του περιβάλλοντος. Λειτουργούν σαν ένα εσωτερικό χρονόμετρο, ώστε το έμβρυο στο εσωτερικό να μην αρχίσει να αναπτύσσεται την ακατάλληλη στιγμή, όπως π.χ. όταν είναι ακόμα μέσα στο φρούτο και πάνω στο μητρικό φυτό.

Μόλις η θερμοκρασία είναι κατάλληλη και υπάρχει αρκετή υγρασία ώστε να φουσκώσει το εσωτερικό του και να διαρρηχθεί το περίβλημά του – διαδικασίες που είναι απαραίτητες για να αποδεσμευθούν τα θρεπτικά συστατικά μέσα στον σπέρμα και να τροφοδοτήσουν το νεαρό έμβρυο μέσω του ριζιδίου – το έμβρυο θα αρχίσει να αναπτύσσεται και θα σκάσει από το σπέρμα.

Επιπλέον, το μούλιασμα πριν τη σπορά είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τους κηπουρούς που έχουν βαρύ πηλώδες χώμα ή αρκετά αμμώδες. Το πηλώδες έδαφος είναι δύσκολο να ποτιστεί ομοιόμορφα, και όταν ποτίζεται έτσι θέλει χρόνο για να στεγνώσει και διατηρεί την υγρασία του για περισσότερο διάστημα από όσο πρέπει, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει το σάπισμα των σπόρων. Από την άλλη πλευρά, το αμμώδες έδαφος αποστραγγίζει πολύ γρήγορα, δυσκολεύοντας τους σπόρους να μείνουν υγροί για όσο χρόνο χρειάζονται ώστε να φυτρώσουν, ειδικά αυτοί που φυτεύονται κοντά στην επιφάνεια.

Με το μούλιασμα οι σπόροι απορροφούν το νερό που χρειάζονται από πριν, κάτι που θα επιτρέψει την εμφάνιση του ριζιδίου στην ώρα του χωρίς να προβληματιζόμαστε αν οι συνθήκες είναι ξηρές και χωρίς να χρειαστεί να ποτίσουμε με αρκετό νερό.

Ποιοι σπόροι χρειάζονται μούλιασμα;

Το μούλιασμα βοηθάει στις περιπτώσεις που θέλουμε να φυτέψουμε σπέρματα με παχιά και σκληρά περιβλήματα, όπως τα φασόλια, οι φακές, η φάβα, τα κουκιά, τα αγγούρια, τα λάχανα, το καλαμπόκι και οι κολοκύθες. Επίσης, εφαρμόζεται σε φυτά με μεγάλα σπέρματα ή ρυτιδωμένο φλοιό. Σε γενικές γραμμές, όσο πιο σκληρό είναι το περίβλημα των σπερμάτων, τόσο καλύτερα είναι να τα μουλιάσουμε πριν τα φυτέψουμε.

Μπορείτε να εφαρμόσετε αυτή τη μέθοδο σε οποιουσδήποτε σπόρους έχουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά που αναφέραμε, δηλαδή και για τα κηπευτικά σας και για τα δέντρα και για τα καλλωπιστικά και για τα βότανα. Αλλά και για σπόρους με μικρότερο μέγεθος, όπως αυτούς του καρότου, στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να είστε αρκετά προσεκτικοί, μιας και όταν βρέχονται κολλάνε μεταξύ τους και σίγουρα αφού φυτρώσουν και σκάσουν τα νεαρά σπορόφυτα από το έδαφος, θα πρέπει να τα αραιώσετε.

Μερικοί σπόροι με πολύ σκληρό περίβλημα θα χρειαστούν επιπλέον και σκαριφικάρισμα πριν τους αφήσετε στο νερό να μουλιάσουν. Το σκαριφικάρισμα είναι το σπάσιμο του σκληρού περιβλήματος από τον καλλιεργητή με τη βοήθεια ενός γυαλόχαρτου, με ένα μαχαιράκι, με μια όξινη ουσία ή οποιαδήποτε μέσο μπορεί να φθείρει μηχανικά ή χημικά το σκληρό περίβλημα.

Το περίβλημα τέτοιων σπόρων φθείρεται με φυσικό τρόπο στη φύση, λόγω των ακραίων συνθηκών περιβάλλοντος που υφίστανται ή περνώντας από το πεπτικό σύστημα των ζώων. Και αυτή η μέθοδος είναι ένας ακόμα τρόπος που θα πρέπει να εφαρμόσουμε για να εξομοιώσουμε τις φυσικές συνθήκες.

Μερικοί σπόροι που χρειάζονται σκαριφικάρισμα είναι αυτοί των πολυετών φυτών και των δέντρων (στην περίπτωση που θέλετε να φυτέψετε σπόρο και να έχετε μια άγρια ποικιλία), π.χ. αβοκάντο, ελιά, ροδακινιά και οι σπόροι που έχετε παρατηρήσει ότι έχουν χαμηλά ποσοστά φύτρωσης.

Διαβάστε επίσης: Τα 4 πιο κοινά προβλήματα φύτρωσης και βλάστησης των σπόρων

Πόσο χρόνο χρειάζονται οι σπόροι να μείνουν στο νερό;

Τοποθετήστε τους σπόρους που θα φυτέψετε την επόμενη μέρα σε ένα μικρό μπολ ή σε ένα ποτήρι και ρίξτε ζεστό νερό, όσο χρειάζεται για να καλύψει ίσα-ίσα τους σπόρους. Για τους σπόρους με παχύ φλοιό, όπως τα μπιζέλια ή τα ρεβίθια, αφήστε τους μέσα για 8 με 10 ώρες κατά τη διάρκεια της νύχτας, με την προϋπόθεση ότι θα τους σπείρετε αμέσως το πρωί. Για τους σπόρους με λεπτό φλοιό, όπως είναι τα φασόλια, αφήστε τους να μουλιάσουν για 2 με 4 ώρες πριν τους φυτέψετε.

Ο γενικός κανόνας είναι ότι θα πρέπει να τα αφήνετε να μουλιάσουν όσο χρειάζεται ώστε να απορροφήσουν το νερό που πρέπει μέχρι να αρχίσουν να φουσκώνουν. Προσέξτε να μην το παρακάνετε για να μην χωριστούν στη μέση ή να μη σαπίσουν. Ένα ασφαλές χρονικό διάστημα για να ξεκινήσετε είναι 1 με 2 ώρες, μετά από αυτό το διάστημα ελέγξτε τους σπόρους κάθε μια ώρα μέχρι να τους δείτε να φουσκώνουν.

Κάποιες φορές θα παρατηρήσετε πως μερικοί σπόροι επιπλέουν στην επιφάνεια. Οι σπόροι αυτοί επιπλέουν επειδή μπορεί να μη διαθέτουν βιώσιμα έμβρυα ή ενδοσπέρμια με θρεπτικά συστατικά, ή μπορεί να επιπλέουν επειδή έχουν θύλακες αέρα στο εσωτερικό τους, που όμως δεν επηρεάζουν πάντα τη βιωσιμότητα και τη φυτρωτική τους ικανότητα.

Πότε να σπείρω τους σπόρους που έχουν μουλιάσει;

Μόλις οι σπόροι μαλακώσουν ελαφρά και αρχίσουν να διογκώνονται, είναι η κατάλληλη στιγμή να τους φυτέψετε άμεσα στο έδαφος ή στο σπορείο σας. Σιγά-σιγά θα εξοικειωθείτε με τη διαδικασία και θα αποκτήσετε εμπειρία. Θα διαπιστώσετε πως με το μούλιασμα στο νερό θα κερδίσετε χρόνο και τα φυτά σας θα φυτρώσουν μερικές ημέρες νωρίτερα από όσο είχατε συνηθίσει να περιμένετε.

Του Θανάση Αργυρόπουλου (Γεωπόνος ΑΠΘ)

share24.gr / Καλλιεργητικές Πρακτικές

Για περισσότερα νέα σχετικά με Καλλιεργητικές Πρακτικές κάντε like στην σελίδα στο facebook —> Καλλιεργητικές Πρακτικές

Κάθε αναδημοσίευση ολική η μερική σε άλλο ιστότοπο θα πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά με αναφορά πηγής στο site μας και σύνδεσμο (link) στο άρθρο, καθώς και στη σελίδα Καλλιεργητικές Πρακτικές στο facebook επίσης με ενεργό σύνδεσμο. Σε κάθε άλλη περίπτωση η αναδημοσίευση απαγορεύεται. Κάθε αναδημοσίευση σε έντυπο μέσο απαγορεύεται.