Συλλογή Σπόρων από Δέντρα & Φυτά του Δάσους και Φύτευση στον Κήπο Σας

Θέλετε να μαζέψετε μόνοι σας σπόρους από διάφορα δέντρα στο δάσος και να τα φυτέψετε στον κήπο σας ή στο οικόπεδο σας;

Το παρακάτω άρθρο θα σας δώσει χρήσιμες πληροφορίες για το σκοπό αυτό. Θα μάθουμε:
-Γνώσεις για την εκλογή υλικού σποράς
-Εκλογή των συστάδων που θα παραλάβετε τους σπόρους
-Ποια εποχή συλλέγουμε τους σπόρους και από ποια δέντρα
-Μέθοδοι συλλογής σπόρων
-Μεταφορά σπόρων και κώνων
-Εξαγωγή των σπόρων
-Διάρκεια ζωής και διατήρησης των σπόρων

Το βασικότερο πρόβλημα κατά την τεχνητή ίδρυση φυτών-δέντρων αποτελεί η εκλογή του κατάλληλου υλικού ίδρυσης αυτών.

Για την βελτίωση της ποιοτικής σύνθεσης των τεχνητών φυτών-δεντρυλλίων σε ένα κήπο ή τεχνητών συστάδων είναι απαραίτητη η μαζική βελτίωση του αρχικού υλικού ίδρυσης αυτών. Αυτό γίνετε με την επιμελημένη επιλογή των σποροπαραγωγών συστάδων και μέσα στις συστάδες αυτές, των δέντρων σπορέων.

Έτσι οι σπόροι δεν πρέπει να συλλέγονται μόνο από φαινοτυπικά(αυτά δηλαδή που φαίνονται εικονικά υγιή και εύρωστα) και γονοτυπικά επίλεκτα άτομα, αλλά να προέρχονται και από περιβάλλον όμοιο και παραπλήσιο προς το υπό αναδάσωση. Χρησιμοποίηση υλικού από ακατάλληλες προελεύσεις έχει ως αποτέλεσμα αποτυχία μερική ή ολική.

Ένα απλό παράδειγμα είναι η εισαγωγή ξενικού είδους σε μία περιοχή που δεν αντεπεξέρχεται στις συγκεκριμένες συνθήκες.Παρόλα αυτά υπάρχουν και μερικά ξενικά είδη που εγκλιματίζονται σε μία άλλη περιοχή.

Θα πρέπει να κάνουμε εκλογή των δέντρων όπου θα πάρουμε τους σπόρους μας. Θα πρέπει να διαλέξουμε άτομα-δέντρα που υπερέχουν φαινοτυπικά σημαντικά σε ένα ή περισσότερα γνωρίσματα,από το μέσο όρο των υπό ίδιες συνθήκες αυξηθέντων ατόμων της συστάδας.

Τα επίλεκτα άτομα πρέπει να έχουν τις παρακάτω ιδιότητες.

1.Να υπερέχουν σε αύξηση από τα ομήλικα τους που μεγαλώνουν κάτω από ίδιες συνθήκες.
2.Να είναι υγιή.
3.Να είναι λεπτόκλαδα.
4.Τα κλαδιά να σχηματίζουν μεγάλη γωνία με τον κορμό.
5.Να έχουν μικρό αριθμό κλαδιών κατά σπόνδυλο.
6.Να είναι στενόκομα με μικρά κλαδιά.
7.Να εμφανίζουν καλή φυσική αποκλάδωση.
8.Να έχουν πληρόμορφο κορμό.
9.Να μην εμφανίζουν διόγκωση στον κορμό.
10.Να παρουσιάζουν μεγάλη αυξητική ρώμη με ισχυρούς επάκριους βλαστούς.
11.Να είναι ανθεκτικά στις εξωτερικές επιδράσεις τόσο του κλιματεδαφικού περιβάλλοντος, όσο και του βιοτικού.
12.Να μην είναι στρεψόϊνα.
13.Να είναι κατακόρυφα.

Εκλογή των σποροσυστάδων

Προτιμούμε αυτόχθονες συστάδες, που προέρχονται από φυσική αναγέννηση(όχι δηλαδή από τεχνητή σπορά) και από αυτές εκείνες, που παρουσιάζουν μεγαλύτερο αριθμό επίλεκτων ατόμων.

Συλλογή σπόρων

Εκτός από την εκλογή του κατάλληλου είδους και της κατάλληλης προέλευσης και την επιμελή επιλογή των συστάδων και των επίλεκτων ατόμων,από τα οποία θα επιλεγούν οι σπόροι,η ποιότητα των σπόρων πρέπει να είναι άριστη. Έτσι, πρέπει να προέρχονται από υγιή άτομα με επιθυμητές ιδιότητες, να έχουν μεγαλώσει σε οικολογικό περιβάλλον όμοιο ή παρεμφερές προς το υπό φύτευση – αναδάσωση περιβάλλον.

Οι καλύτεροι σπόροι προέρχονται από άτομα μέσης ηλικίας.Σπόροι από πολύ μικρής ή πολύ μεγάλης ηλικίας παρουσιάζουν μικρή φυτρωτική ικανότητα. Η κατάλληλη ηλικία συνεπώς ποικίλει ανάλογα με το δασοπονικό είδος και το περιβάλλον.

Εποχή συλλογής των σπόρων

Οι σπόροι πρέπει να συλλέγονται λίγο πριν από την ωρίμανση τους. Επίσης προ της συλλογής πρέπει να βεβαιωθούμε ότι οι σπόροι είναι υγιείς σε μεγάλη αναλογία.

Η ωρίμανση των σπόρων μπορεί να διαπιστωθεί από το χρώμα τους ή από το χρώμα των κώνων στα κωνοφόρα.π.χ. οι κώνοι της Πεύκης και του Κυπαρισσιού γίνονται ορφανότεροι κατά την ωρίμανση. Ενώ οι σαρκώδεις καρποί χάνουν τη σκληρότητα τους και γίνονται κατά την ωρίμανση χυμώδεις και μαλακοί.

Οι καλύτερος τρόπος εκτίμησης της ωριμότητας των σπόρων ή των καρπών είναι ο δια εγκάρσιας τομής,με τη βοήθεια κοφτερού μαχαιριού.Από την κατάσταση των ιστών και τη σκληρότητα του εμβρύου καταλαβαίνουμε την ωριμότητα τους ή όχι των σπόρων.Το έμβρυο ανώριμων σπόρων είναι μαλακό και γαλακτώδες.

Επίσης διαπιστώνεται και από το ειδικό βάρος των καρπών,που μειώνεται όσο πλησιάζουν στο στάδιο της ωρίμανσης.Σε αυτήν την περίπτωση χρησιμοποιούνται διάφορα υγρά όπως λινέλαιο,παραφυνέλαιο,ορυκτέλαιο SAE 30 κ.λ.π.

Γενικά η εποχή ωρίμανσης των σπόρων εξαρτάτε από το δασοπονικό είδος,το υπερθαλλάσιο ύψος,το περιβάλλον και τις επικρατούσες κάθε φορά συνθήκες.

Μέθοδοι συλλογής σπόρων

Η μέθοδος συλλογής ποικίλει ανάλογα με το δασοπονικό είδος και το ύψος των δέντρων.Αποφασιστικό ρόλο παίζει ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ ωρίμανσης και διασποράς των σπόρων. Σε ορισμένα είδη που σπόροι διασπείρονται αμέσως μετά την ωρίμανση σε διάστημα λίγων ημερών ή ακόμα ωρών(λεύκη, ιτιά)σε άλλα δεν παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο δέντρο ,μετά την ωρίμανση(χαλέπιος,τραχεία πεύκη κ.λ.π.).

Βαρείς σπόροι όπως της δρυός,οξυάς,καστανιάς,καρυδιάς συλλέγονται κατά την πτώση τους στο έδαφος,το οποίο προηγουμένους έχει καθαριστεί από θάμνους και άλλη ποώδη βλάστηση,ή με ραβδισμούς και την βοήθεια απλωμένων δικτυωτών ή πανιών.

Οι σπόροι των ειδών λεύκης, φτελιάς, σφενδάμου, φιλύρας, φράξου, κ.λ.π. συλλέγονται πάνω στο δέντρο. Οι κώνοι των ειδών της πεύκης και του κυπαρισσιού σε ειδικά σακιά.Εάν δεν μπορούν να συλλεχθούν πάνω στο δέντρο, ρίπτονται στο έδαφος με μακρινά κοντάρια, που είναι εφοδιασμένα στην άκρη με ειδικό άγκιστρο, ψαλίδα ή πριόνι. Οι κώνοι της ελάτης, που ριπτόμενοι στο έδαφος διαλύονται,συλλέγονται πάνω στο δέντρο,τοποθετούνται σε ειδικούς σάκους και κατεβάζονται στο έδαφος με τη βοήθεια σχοινιού. Η αναρρίχηση γίνετε με εξασκημένους εργάτες με τη βοήθεια δενδροποδηλάτου.Κατά τη διάρκεια της εργασίας οι εργάτες πρέπει να είναι δεμένοι με ειδική ζώνη.

Του Σάκη Αθανασίου

Με αποσπάσματα από το βιβλίο “Εποχή ωριμάνσεως και συλλογής των σπόρων των κυριότερων δασοπονικών ειδών της χώρας μας”(Μουλόπουλος,1961)

share24.gr

Για περισσότερα νέα σχετικά με Καλλιεργητικές Πρακτικές κάντε like στην σελίδα στο facebook πατώντας εδώ