Μη μετανιώνεις γι’ αυτά που δεν έκανες στο παρελθόν, σημασία έχουν όσα θα κάνεις στη συνέχεια!

Πολλές φορές αισθανόμαστε ότι κάναμε κάτι το οποίο δεν θα το ξανακάναμε ποτέ! Αλλά αυτό τι σημαίνει; Ποια συναισθήματα νιώθουμε εκείνη τη στιγμή; Λυπόμαστε που συνέβη;

Η ζωή είναι πολύ μικρή για να την πνίγουμε στη λύπη έστω και για ένα δευτερόλεπτο! Ή τουλάχιστον έτσι μας λένε οι ηλικιωμένοι άνθρωποι όταν θέλουν να μοιραστούν μαζί μας ένα κομμάτι της σοφίας τους. «Η ζωή θέλει τόλμη», λένε, «Μην περιμένετε να φτάσει η ώρα του θανάτου για να πείτε κρίμα, λυπάμαι που δεν μπόρεσα να…».

Αυτή η οδύνη που νιώθουμε για κάτι που δεν κάναμε στο παρελθόν είναι το δεύτερο πιο κοινό συναίσθημα της ανθρώπινης καθημερινότητας, σύμφωνα με ορισμένες μελέτες. Και μάλιστα είναι το πιο κοινό αρνητικό συναίσθημα. Ξεκινάμε να εκφράζουμε τη λύπη μας γύρω στην ηλικία των δύο ετών – μόλις καταφέρουμε να αρθρώσουμε εκείνη τη μικρή φρασούλα «μαμά, γιατί δεν…». Και στη συνέχεια, επαναλαμβάνουμε συνεχώς την ίδια ιστορία, αντί να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Αυτή η σκέψη σας φαίνεται αντιπαραγωγική;

Όχι πάντα.

Δεν είναι και τόσο κακό να πιάσετε τον εαυτό σας να σκέφτεται ότι θα ήθελε να έχει κάνει κάτι με διαφορετικό τρόπο, ή θα ήθελε να έχει κάνει κάποια πράγματα παραπάνω, αλλά δεν τα κατάφερε, αναφέρει η ψυχολόγος Amy Summerville. Σημασία έχει αυτό που θα κάνουμε στη συνέχεια.

Η Summerville διευθύνει ένα εργαστήριο ψυχικής υγείας στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι στο Οχάιο που ασχολείται με αυτή τη συναισθηματική διαταραχή. Σύμφωνα με την άποψή της, αυτού του είδους η μετάνοια γίνεται τοξική όταν το σκεφτόμαστε συχνά. Δηλαδή, όταν αναπτύσσουμε το ανακλαστικό να αναμασάμε μια ατυχή εξέλιξη γεγονότων, μέχρις εσχάτων. Αντίθετα, ένα δυσάρεστο βίωμα μετάνοιας γίνεται πολύ χρήσιμό υλικό ανάλυσης και αντιμετώπισης μίας μελλοντικής παρόμοιας κατάστασης.

Τα δυσάρεστα είναι μέρος της ζωής, συμβαίνουν! Ας δούμε 3 τρόπους με τους οποίους μπορούμε να επωφεληθούμε από αυτά και να πάρουμε ένα μάθημα για το πώς να αντιμετωπίζουμε το μέλλον μας!

Πλαίσιο 1: Μαθαίνουμε από τέτοια βιώματα!

Κάτι δεν πήγε καλά στο παρελθόν. Τώρα το μέλλον εξαρτάται από εσάς.
Κατ΄αρχάς θα πρέπει να επανορθώσουμε ό,τι δεν πήγε καλά, όπως ο καθορισμός των αναγκών (εάν αυτό είναι εφικτό). Δεδομένου ότι έχουμε την τάση να παραμελούμε ακόμη και την πιο απλή τακτοποίηση όσων θεωρούμε ότι δεν χρειάζονται  τακτοποίηση, αυτή η ιδέα, και μόνο, είναι το πρώτο βήμα προς την προσωπική μας ανάπτυξη.

Η μετάνοια σημαίνει ότι αρχίζετε να φροντίζετε μια κατάσταση, ότι έχετε εντοπίσει το πρόβλημα. Το επόμενο βήμα, είναι να αναρωτηθείτε τι θα μπορούσατε να έχετε κάνει με διαφορετικό τρόπο, οπότε το κύκλωμά σας αρχίζει να σταθεροποιείται και να μπαίνει στη διαδικασία να σκεφτεί πώς να ενεργήσει την επόμενη φορά.

Η μετάνοια μας ωθεί στη δράση – εφ ‘όσον αισθανόμαστε ότι μπορούμε ακόμα να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Και σύμφωνα με μελέτες, η μετάνοια γίνεται ολοένα και πιο ενοχλητική όταν καθυστερούμε να ξεκινήσουε να ενεργούμε για να μην αφήσουμε τα πράγματα στην τύχη τους.

Πλαίσιο2: Τα πράγματα θα μπορούσαν να εξελιχθούν χειρότερα!

Πολλές φορές πνιγμένοι στο αίσθημα της μετάνοιας αναρωτιόμαστε, «τι θα είχε συμβεί αν τα πράγματα είχαν πάει διαφορετικά;»! Η ερώτηση αυτή στο μυαλό μας μεταφράζεται ως «τι θα είχε συμβεί αν τα πράγματα είχαν πάει καλύτερα;». Αλλά μπορείτε επίσης να αναρωτηθείτε: «Τι θα είχε συμβεί αν τα πράγματα είχαν πάει χειρότερα;».

Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών της Βαρκελώνης του 1992, ο ψυχολόγος Cornell Thomas Gilovich παρατήρησε κάτι παράξενο στις τελετές απονομής των βραβείων. Όταν οι κάμερες στρέφονταν στα πρόσωπα των αθλητών στο βάθρο, οι θεατές έβλεπαν το εξής: οι χάλκινοι ολυμπιονίκες χαμογελούσαν πλατιά γεμάτοι ικανοποίηση. Οι ασημένιοι ολυμπιονίκες έδειχναν σαφώς πιο συγκρατημένο ενθουσιασμό. Γιατί άραγε; Είναι καλύτερα να είσαι τρίτος παρά δεύτερος;

Αναρωτηθείτε κι εσείς: Ποια είναι η πιο εύκολη εναλλακτική λύση για κάθε αθλητή; Ο ασημένιος ολυμπιονίκης παρά λίγο να γίνει παγκόσμιος πρωταθλητής, χρυσό μετάλλιο, χρήματα, σταδιοδρομία, ανοιχτοί ορίζοντες. «Η δεύτερη θέση δεν είναι παρά μόνο η πρώτη θέση μεταξύ των ηττημένων», όπως είπε ο Phil Knight της Nike. Δεν υπάρχει αμφιβολία, η πρώτη θέση είναι γεμάτη αίγλη. Ο ασημένιος ολυμπιονίκης συντρίβεται κάτω από το βάρος μιας καταθλιπτικής «καθοδικής αντιπαράθεσης»: Τι θα συνέβαινε εάν προσπαθούσα ένα τοις εκατό περισσότερο; Θα είχα κερδίσει!

Ο χάλκινος ολυμπιονίκης, αφ΄ετέρου, οδηγείται από μία «ανοδική αντιπαράθεση». Δεν έφτασε τόσο κοντά στη νίκη. Στην πραγματικότητα παρα λίγο να τερματίσει στη δυσάρεστη τέταρτη θέση, να μην πάρει κανένα μετάλλιο, χωρίς να έχει δείξει ιδιαίτερη βελτίωση για χρόνια και χρόνια (πραγματικά μια ολόκληρη ζωή) προσπάθειας. Κι όμως! «Παιδιά, εδώ είμαι, κοιτάξτε με!» Όπως είπε και ο Ringo Starr, (ο ντραμερ των Beatles) «είμαι απλώς χαρούμενος που είμαι εδώ». Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ακτινοβολεί χαρά!

Το ίδιο ισχύει και για τις βαθμολογίες σύμφωνα με μελέτες. Οι μαθητές που έγραψαν 89 ήταν συνήθως πιο δυσαρεστημένοι από τους φοιτητές που είχαν γράψει 87. Αλλά ο φοιτητής του 89 ήταν πιο κοντά στο πολυπόθητο 90. «Αν είχα συγκεντρωθεί λίγο παραπάνω, αν είχα κοιμηθεί 15 λεπτά παραπάνω και δεν είχα χάσει τον χρόνο μου βλέποντας χαζά βιντεάκια…». Ενώ ο σπουδαστής που έγραψε 87 σκέφτεται διαφορετικά, διότι το 87 δεν είναι τόσο κοντά στο 90, είναι πιο κοντά στο 85! Πιθανόν ο φοιτητής να θεωρεί τον εαυτό του τυχερό, αλλά για να είσαι τυχερός πρέπει να είσαι και καλός, οπότε, χαμογελάει με υπερηφάνεια.

Πλαίσιο 3: Όποιος έχει το καρπούζι, έχει και το μαχαίρι!

Η κοινωνική επιστήμη μας λέει ότι οφείλουμε να κρίνουμε την ανθρώπινη συμπεριφορά εντός ενός πλαισίου. Ποιες πιέσεις ώθησαν αυτό το άτομο να συμπεριφερθεί με αυτόν τον τρόπο;

Εάν δεν καταφέρουμε να λάβουμε υπ΄οψιν το πλαίσιο τότε κάνουμε ένα θεμελιώδες σφάλμα. Ένα παράδειγμα είναι όταν για τα δικά μας λάθη κατηγορούμε την κακιά στιγμή, τον λανθασμένο εξοπλισμό, το σπασμένο πεζοδρόμιο, αντί να πάρουμε πάνω μας την ευθύνη.

Βέβαια, ισχύει και υο αντίθετο, να πάρουμε την ευθύνη για σφάλματα που δεν ήταν δικά μας.

Έχουμε την τάση να αισθανόμαστε περισσότερες ενοχές, όταν κάτι δεν είναι δικό μας λάθος.

Τα καλά νέα είναι ότι, καθώς γερνάμε, αυτός ο διαβρωτικός τρόπος σκέψης εξασθενεί. Όσο μεγαλώνουμε, σύμφωνα με νέες έρευνες, ο εγκέφαλος γίνεται λιγότερο επιρρεπής στη μετάνοια και τις ενοχές. Αυτό ενδεχομένως να είναι και ένας τρόπος που έχει η φύση για να μας πει «έλα τωρα, ακόμα κι αν ήταν δικό σου λάθος, δεν έχεις χρόνο για να επανορθώσεις, ούτως ή άλλως, οπότε άς΄το να πάει».

Οπότε, ανακεφαλαιώνοντας, μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας να λυπάται λιγότερο, ή με καλύτερο τρόπο, με τους ακόλουθους τρεις τρόπους:

• Ας δούμε ένα δυσάρεστο αποτέλεσμα που έγινε στο παρελθόν ως μία χρήσιμη βάση δεδομένων σε ένα συνεχές πλάνο αυτοβελτίωσης.
• Ας δώσουμε βάση στο πόσο χειρότερα μπορεί να ήταν τα πράγματα αν είχαμε κάνει κάτι διαφορετικά κι όχι στο καλύτερο που χάσαμε.
• Ας είμαστε ειλικρινείς στον εντοπισμό του σφάλματος και να αναλάβουμε την ευθύνη μας μέχρι εκεί που πρέπει.

Μερικές φορές ένα παλιό λάθος είναι χρήσιμο για την ανάπτυξη της προσωπικότητάς μας, ενώ άλλες φορές όχι. Η σοφία είναι να βρούμε πότε το λάθος μας μπορεί να είναι ένα σημαντικό μάθημα για το μέλλον μας!

Κείμενο – Απόδοση Λ.Τ.

share24.gr / Spirit Alive

Για περισσότερα νέα σχετικά με Ψυχολογία & Αυτοβελτίωση κάντε like στην σελίδα στο facebook

Κάθε αναδημοσίευση ολική η μερική σε άλλο ιστότοπο θα πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά με αναφορά πηγής στο site μας και σύνδεσμο (link) στο άρθρο, καθώς και στη σελίδα Spirit Alive στο facebook επίσης με ενεργό σύνδεσμο. Σε κάθε άλλη περίπτωση η αναδημοσίευση απαγορεύεται. Κάθε αναδημοσίευση σε έντυπο μέσο απαγορεύεται.