Ερώτηση: Κατά την άποψή μου, ο γκουρού είναι ένα πρόσωπο που με οδηγεί στην αλήθεια, στην πραγματικότητα. Γιατί να μη συνομιλώ με έναν τέτοιο άνθρωπο;
J. Krishnamurti: Το ζήτημα αυτό προκύπτει επειδή παλιότερα είχα αναφέρει ότι οι γκουρού είναι εμπόδιο στον δρόμο προς την αλήθεια. Δεν λέω ότι έχετε άδικο, ή ότι εγώ έχω δίκιο, αλλά ας εξετάσουμε το θέμα, ως ώριμοι και σκεπτόμενοι άνθρωποι.
Ποιος είναι πιο σημαντικός, ο γκουρού ή εσείς; Γιατί συμβουλεύεστε έναν γκουρού;, Σκέφτεστε: «για να με οδηγήσει στην αλήθεια». Αληθεύει; ας το σκεφτούμε. Σίγουρα, όταν συμβουλεύεστε έναν γκουρού αναζητάτε μια μορφή ικανοποίησης. Αυτό σημαίνει ότι έχετε ένα πρόβλημα και η ζωή σας έχει γίνει περίπλοκη∙ βρίσκεστε σε σύγχυση διότι εσείς θέλετε να αποδράσετε από αυτή τη ζωή, συμβουλεύεστε κάποιον, τον οποίο αποκαλείτε «γκουρού», αναζητώντας παρηγοριά, ή για να αποδράσετε από έναν ιδεασμό. Αυτή είναι η πραγματική διαδικασία, που εσείς αποκαλείτε αναζήτηση της αλήθειας.
Στην ουσία, και όχι σε θεωρητικό επίπεδο, ο γκουρού θα εξασφαλίσει την εκπλήρωση της επιθυμίας σας. Αναζητάτε έναν γκουρού όπως πηγαίνετε για ψώνια: βλέπετε τις σας ταιριάζει και μετά το αγοράζετε. Στην Ινδία, αυτή είναι η κατάσταση: βγαίνετε στην αγορά και μόλις βρείτε κάποιον γαντζώνεστε πάνω του μέχρι να ικανοποιήσει τις επιθυμίες σας. Αγγίζετε τα πόδια του γκουρού και κλωτσάτε τους υπηρέτες σας, καταστρέφοντας έτσι ανθρώπους, χάνοντας τη σημασία σας ως άνθρωπος.
Συμβουλεύεστε έναν γκουρού αναζητώντας την ικανοποίηση, όχι την αλήθεια. Ενδεχομένως αυτή είναι η πρόθεσή σας, αλλά στην ουσία αναζητάτε παρηγοριά. Λέτε: «Δεν μπορώ να λύσω το πρόβλημά μου, χρειάζομαι τη βοήθεια κάποιου». Μπορεί κάποιος να διαλύσει το χάος που έχετε εσείς δημιουργήσει; Τι είναι αυτό το χάος, η σύγχυση; Τι αφορά; Η σύγχυση και η οδύνη συνυπάρχουν στη σχέση που έχετε με τα πράγματα γύρω σας, τους ανθρώπους, τις ιδέες∙ πρέπει να κατανοήσετε τη σύγχυση αυτή για να δεχτείτε βοήθεια. Μπορεί να σας πει τι να κάνετε, αλλά θα πρέπει να το κάνετε μόνοι σας, είναι δική σας ευθύνη κι επειδή εσείς είστε απρόθυμοι να το κάνετε, συμβουλεύεστε τον γκουρού, «ξεγλιστράτε» δηλαδή – και νομίζετε ότι λύσατε το πρόβλημα.
Αντιθέτως, δε έχετε λύσει τίποτα, εσείς αποδράσατε αλλά το πρόβλημα παραμένει. Και, παραδόξως, επιλέγετε έναν γκουρού που θα σας διαβεβαιώσει για αυτό που θέλετε∙ συνεπώς, δεν αναζητάτε την αλήθεια, άρα ο γκουρού δεν είναι σημαντικός. Αναζητάτε ένα πρόσωπο που θα εκπληρώσει τις επιθυμίες σας∙ γι’ αυτό δημιουργείτε ηγέτες, θρησκευτικούς ή πολιτικούς και παραδίνεστε σε αυτούς∙ αυτός είναι και ο λόγος που αποδέχεστε την εξουσία τους. Η εξουσία είναι μια κακή τακτική, είτε θρησκευτική είτε πολιτική, διότι ο ηγέτης είναι σημαντικός, η θέση του είναι σημαντική, ενώ εσείς είστε ασήμαντος. Είστε άνθρωποι που βιώνετε θλίψη, οδύνη, χαρά κι αρνείστε τον εαυτό σας, παραδίνεστε σε κάποιον άλλο. Αυτό που αρνείστε, στην ουσία, είναι η πραγματικότητα, διότι μόνο μέσα από τον εαυτό σας μπορείτε να βρείτε την αλήθεια, όχι μέσω κάποιου άλλου.
Λέτε ότι ο γκουρού σας οδηγεί στην πραγματικότητα. Μπορεί κάποιος να το κάνει αυτό; Ας δούμε εάν αληθεύει αυτή η υπόθεση. Μπορώ εγώ, που μιλάω τόση ώρα να σας οδηγήσω στην πραγματικότητα; Ο όρος «γκουρού» υποδηλώνει έναν άνθρωπο που σας οδηγεί στην αλήθεια, την ευτυχία, την αιώνια ευδαιμονία. Η αλήθεια είναι κάτι στατικό; Κάποιος, ενδεχομένως, μπορεί να σας οδηγήσει σε ένα σταθερό μέρος, σε έναν σταθμό για παράδειγμα.
Η αλήθεια είναι κάτι το στατικό; – κάτι μόνιμο, στο οποίο πρέπει να οδηγηθείτε; Είναι στατικό μόνο όταν εσείς τη δημιουργείτε μέσα από την επιθυμία σας για ανακούφιση. Η αλήθεια όμως δεν είναι στατική και κανείς δεν μπορεί να σας οδηγήσει εκεί. Να είστε επιφυλακτικοί με όποιον σας λέει ότι μπορεί, διότι αυτό δεν είναι αλήθεια. Η αλήθεια είναι κάτι άγνωστο, δεν μπορεί να την αιχμαλωτίσει το μυαλό μας, δεν μπαίνει σε καλούπι.
Συνεπώς, κανείς δεν μπορεί να σας οδηγήσει στην αλήθεια. Με ρωτάτε: «Σε τι αναφέρεστε;». Αυτό που κάνω είναι να σας επιστήσω την προσοχή στο τι είναι η αλήθεια, πώς να την κατανοήσετε αυτή καθαυτή, όπως θα έπρεπε να είναι. Δεν μιλάω για το ιδανικό, αλλά για κάτι που βρίσκεται ακριβώς μπροστά σας και το οποίο πρέπει να αντιληφθείτε. Συνεπώς, εσείς είστε πιο σημαντικός από εμένα, από τον κάθε δάσκαλο, σωτήρα, την κάθε πεποίθηση, διότι η αλήθεια βρίσκεται μέσα σας. Είναι ψέμα να επαναλαμβάνετε την αλήθεια του άλλου.
Η αλήθεια δεν επαναλαμβάνεται. Το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα, όχι να δραπετεύσετε. Όταν βλέπετε ένα πράγμα όπως ακριβώς είναι, τότε ξεκινάει η αφύπνιση, όχι όταν παραδίνεστε σε κάποιον άλλον. Εσείς είστε ο σωτήρας του εαυτού σας, όταν κοιτάξετε κατάματα το πρόβλημα, τότε αφυπνίζεται η δική σας προσοχή, διότι έτσι υποδηλώνονται τα πάντα. Για να χαρίσει κανείς την προσοχή του, πρέπει να αφοσιωθεί σε αυτό, να το κατανοήσει, να αποκτήσει επίγνωση αυτού. Συνεπώς, πρέπει να κοιτάξετε προσεκτικά, να παρατηρήσετε, να δώσετε την αμέριστη προσοχή σας.
Άρα, ο γκουρού δεν μπορεί να σας αφυπνίσει∙ μπορεί να επισημάνει ορισμένα πράγματα. Η αλήθεια δεν είναι κάτι που μπορεί το μυαλό μας να συλλάβει. Ο γκουρού θα σας μιλήσει με έννοιες, λέξεις∙ θα σας δώσει μία ερμηνεία, θα ερμηνεύσει τα σύμβολα του μυαλού, αλλά το σύμβολο δεν είναι η αλήθεια, κι αν παγιδευτείτε στο σύμβολο δεν θα βρείτε τον δρόμο. Σημαντικός δεν είναι, λοιπόν, ο δάσκαλος, δεν είναι το σύμβολο, ούτε η ερμηνεία, αλλά εσείς που αναζητάτε την αλήθεια.
Η ορθή αναζήτηση σημαίνει να δίδει κανείς προσοχή, όχι τον Θεό, ούτε στην αλήθεια, διότι εσείς την γνωρίζετε, αλλά στο πρόβλημα της σχέσης με τους άλλους ανθρώπους. Η εδραίωση δυνατών σχέσεων σημαίνει αγάπη για την αλήθεια, διότι η αλήθεια δεν προκύπτει μέσα από αυτοαποκάλυψη, ούτε επανάληψη των μάντρα. Η αλήθεια προκύπτει με την αυτογνωσία.
Η αυτογνωσία επιφέρει κατανόηση και η κατανόηση επιλύει τα προβλήματα. Όταν δεν υπάρχουν προβλήματα, τότε το μυαλό είναι ήρεμο, δεν συγκλονίζεται από οδυνηρές σκέψεις που τις γεννάει από μόνο του. Όταν το μυαλό δεν δημιουργεί προβλήματα, όταν κατανοεί κάθε ζήτημα που προκύπτει, τότε παραμένει γαλήνιο, δεν καθίσταται γαλήνιο. Αυτή η συνολική διεργασία είναι επίγνωση και προκαλεί μια κατάσταση αδιατάρακτης γαλήνης που δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας τεχνικής ελέγχου, αλλά φυσικό αποτέλεσμα κατανόησης του κάθε ζητήματος, όπως αυτό προκύπτει.
Ο στοχαστής παύει να σκέφτεται, το μυαλό δεν αιχμαλωτίζεται στον χρόνο κι έτσι γεννιέται το ασύλληπτο άχρονο. Ο νους, προϊόν χρόνου, δεν μπορεί να συλλάβει το άχρονο. Συνεπώς, η αιωνιότητα δεν είναι προϊόν του νου∙ προκύπτει όταν υπάρχει αγάπη, διότι η αγάπη είναι αιώνια, δεν είναι αφηρημένη σκέψη και ορίζεται ως σχέση με τη σύζυγο, τα παιδιά, τον γείτονα. Όταν γνωρίζετε ότι η αγάπη είναι άνευ όρων, η πραγματικότητα υλοποιείται κι αυτή είναι η υπέρτατη ευδαιμονία.
-J. Krishnamurti
19 Δεκεμβρίου 1948, Τρίτος Λόγος στο Νέο Δελχί.
Μετάφραση – Απόδοση Λ.Τ.
share24.gr