share24.gr Μοιράσου την Ιδέα
«Ο περιττός θόρυβος είναι ό,τι πιο βάναυσο, από αυτόν εξαρτάται η υγεία σας” ~ Florence Nightingale
Της Carolanne Wright
Αυτές τις εποχές που όλοι είμαστε πιεσμένοι, δύσκολα βρίσκουμε μερικές στιγμές ησυχίας δίχως τη φασαρία της σύγχρονης ζωής να στροβιλίζεται γύρω μας. Με πρόσβαση 24 ώρες το εικοσιτετράωρο στην τηλεόραση, στο ίντερνετ, το ραδιόφωνο, τα κινητά τηλέφωνα και σε όλα τα είδη της ψηφιακής μουσικής, ίσως να μην έχετε αντιληφθεί την έκθεσή μας σε αυτόν τον συνεχή βομβαρδισμό από ήχους. Ούτε, επίσης, συνειδητοποιούμε εύκολα την ακατάπαυστη φλυαρία όλη τη μέρα με τους συναδέλφους, τους φίλους και τις οικογένειά μας. Ακόμα υπάρχουν ήχοι στο παρασκήνιο συνεχώς από διάφορες μηχανές, ο βόμβος των χορτοκοπτικών μηχανών, οι αυτοκινητόδρομοι, τα τρένα, τα αεροπλάνα και τα αυτοκίνητα.
Ζώντας σε Έναν Θορυβώδη Κόσμο
Η επιστήμη έχει αποφανθεί ότι η «ηχορύπανση» μπορεί να μας εξουθενώσει, να πλήξει την υγεία μας και να αυξήσει δραματικά το άγχος συμπαρασύροντας τις ορμόνες μας. Δυστυχώς, η αποσταθεροποίηση της ισορροπίας των ορμονών μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους και καρδιακές παθήσεις. Ακόμα και τα χαμηλά επίπεδα θορύβου μπορούν να προκαλέσουν μια σειρά από ανεπιθύμητες παρενέργειες. Κυριολεκτικά, είναι αρκετό για να οδηγήσει κάποιον στην τρέλα.
Σε έναν κόσμο όπου ο θόρυβος είναι κάτι το δεδομένο και σπάνια μας δίνεται μια άλλη επιλογή, η σιωπή μοιάζει κάτι το ουτοπικό και “πουλάει” γιατί είναι τόσο ασυνήθιστη. Η Φινλανδία έχει δημιουργήσει μια τουριστική βιομηχανία γύρω από την παροχή της σιωπής ως σπάνιο πόρο, με πιασάρικα σλόγκαν, όπως “Σιωπή, παρακαλώ” και “Δεν μιλάμε, αλλά πράττουμε”. Τα Φινλανδικά ρολόγια Rönkkö αναγράφουν “Χειροποίητο στη φινλανδική σιωπή”.
Στην αναζήτηση κἀποιον στιγμών ησυχίας, ο κόσμος πληρώνει εκατοντάδες ευρώ για μειώσει τον θόρυβο στο κινητό του τηλέφωνο ή πληρώνει χιλιάδες για θεραπείες διαλογισμού. Πέρα από όλα αυτά που καταδεικνύουν πως η σιωπή είναι ένα σπάνιο αγαθό, οι επιστήμονες αποδεικνύουν αυτό που ήδη διαισθανόμασταν, οι στιγμές σιωπής είναι ευεργετικές για το σώμα, το μυαλό και την ψυχή. Αλλά μόνο πρόσφατα έχει αποκαλυφθεί πόσο σημαντικά πράγματα είναι η ειρηνική ζωή και η ησυχία για την ευημερία μας.
Ο Θορυβώδης Κόσμος Είναι Ανθυγιεινός
Η ετυμολογία της αγγλικής λέξης noise, που στα ελληνικά σημαινει θόρυβος, προέρχεται από την λατινική λέξη nausea που σημαίνει πόνος. Αυτό είναι ακριβώς που συμβαίνει όταν είμαστε εκτεθειμένοι σε θορυβώδη περιβάλλοντα. Όταν ο θόρυβος γίνεται ένα χρόνιο πρόβλημα, η υγεία μας κλυδωνίζεται και καταρρέει.
Γράφει ο Daniel A. Gross στο βιβλιο του: “This is Yoyr Brain on Silence”:
«Μελέτες πάνω στην ανθρώπινη φυσιολογία μας βοήθησαν να εξηγήσουμε πώς ένα αόρατο φαινόμενο μπορεί να έχει μια έντονη σωματική επίδραση. Τα ηχητικά κύματα δονούν τα οστά του αυτιού, τα οποία μεταδίδουν την κίνηση στον ελικοειδή κοχλία. Ο κοχλίας μετατρέπει τις μηχανικές δονήσεις σε ηλεκτρικά σήματα που λαμβάνει ο εγκέφαλος μέσω των νευρώνων. Το σώμα αντιδρά αμέσως με τη δύναμη αυτών των σημάτων, ακόμα και όταν βρίσκεται σε βαθύ ύπνο. Νευροφυσιολογικές έρευνες δείχνουν ότι οι θόρυβοι ενεργοποιούν αρχικά την αμυγδαλή, μια ομάδα νευρώνων που βρίσκονται κοντά στον κροταφικό λοβό του εγκεφάλου και σχετίζονται με το σχηματισμό της μνήμης και των συναισθημάτων. Η ενεργοποίηση την αμυγδαλής προκαλεί την άμεση απελευθέρωση των ορμονών του στρες, όπως εἰναι η κορτιζόλη. Οι άνθρωποι που ζουν συνεχώς σε θορυβώδη περιβάλλοντα συχνά βιώνουν αυξημένα επίπεδα χρόνιου άγχους.»
Αυτές οι στρεσογόνες ορμόνες έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην υγεία ανεβάζοντας την αρτηριακή πίεση, προκαλώντας αϋπνία, καρδιακές παθήσεις και παχυσαρκία. Η κλιμάκωση των επιπέδων θορύβου προβληματίζει σε τέτοιο βαθμό που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέφερε το 2011 ότι στη Δυτική Ευρώπη (με πληθυσμό 340 εκατομμύρια) χάνονται ετησίως τόσες ζωές από το θόρυβο, όσες θα χάνονταν σε βάθος ενός εκατομμυρίου χρόνων, αν ο θόρυβος ήταν σε φυσιολογικά επίπεδα! Επίσης σημειώνει ότι 3.000 θάνατοι που οφείλονται σε καρδιακές παθήσεις συνδέονται με την έκθεση σε υπερβολικό θόρυβο.
Πρόσθετη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Psychological Science συμπέρανε πώς η μετεγκατάσταση του αεροδρομίου του Μονάχου σε κατοικημένη περιοχή είχε επιπτώσεις στην υγεία και την εκπαίδευση των παιδιών. Ο Gary W. Evans του Πανεπιστημίου Cornell διαπίστωσε ότι τα παιδιά ανέπτυξαν μια αντίδραση στο στρες που τους βοήθησε να αγνοήσουν το θόρυβο, αλλά μαζί με αυτόν και άλλα ερεθίσματα, όπως είναι η ομιλία. Τα παιδιά απέκτησαν την τάση να μπλοκάρουν μια σειρά από ερεθισμάτα όταν εκτίθονταν σε δυνατούς θορύβους, ακόμη και σε καταστάσεις όπου θα πρέπει να είναι συγκεντρωμένα.
«Αυτή η μελέτη είναι από τις ισχυρές, ίσως η πιο καθαρή απόδειξη ότι οι θόρυβοι – ακόμα και σε επίπεδα που δεν προκαλούν καμία βλάβη στην ακοή – προκαλούν άγχος και είναι επιβλαβείς για τον άνθρωπο», είπε ο Evans.
Μια νέα έρευνα υποστηρίζει τα ευρήματα αυτά. Η ηχορύπανση βρέθηκε πως επηρεάζει αρνητικά τη γνωστική απόδοση στην εργασία, όπως την προσοχή κατά την διάρκεια της ανάγνωσης, την επίλυση προβλημάτων, τις γλωσσικές δεξιότητες και τη μνήμη. Τα παιδιά που ζουν σε οικίες ή φοιτούν σε σχολεία κοντά σε σιδηροδρομικές γραμμές, σε αεροδιάδρομους ή σε αυτοκινητόδρομους είναι εκτεθειμένα σε μεγαλύτερο κίνδυνο.
Η Γλυκιά Σιωπή Δημιουργεί Νέους Νευρώνες Στον Εγκέφαλο!
Ενώ τα θορυβώδη περιβάλλοντα βλάπτουν την υγεία μας, το αντίθετο ισχύει για τους χώρους που επικρατεί σιωπή. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Brain, Structure and Function μετρήθηκαν οι επιπτώσεις διαφόρων τύπων θορύβου και περιόδων σιωπής σε ποντίκια στο εργαστήριο. Οι περίοδοι σιωπής προορίζονταν να λειτουργήσουν ως έλεγχος, αλλά μια αναπάντεχη εξέλιξη συνέβη που ανέτρεψε τον αρχικό σχεδιασμό. Όταν τα ποντίκια εκτέθηκαν σε δύο ώρες σιωπής ανά ημέρα, σχηματίστηκαν νέα κύτταρα στην περιοχή του ιππόκαμπου του εγκεφάλου, μια περιοχή που συνδέεται με τη μνήμη, το συναίσθημα και τη μάθηση.
Η Ιmke Kirste, μια αναγεννητική βιολόγος στο Πανεπιστήμιο Duke και μία από τους επικεφαλής τις ερευνητικής ομάδας, πιστεύει ότι, λόγω της πλήρους απουσίας του ήχου, το περιβάλλον έμοιαζε αρκετά τεχνητό και ενδεχομένως ανησυχητικό για το σώμα των ποντικών. Έτσι ο εγκέφαλός τους αντέδρασε δημιουργώντας νέα κύτταρα. Αυτό που είναι ενδιαφέρον με αυτή την εξέλιξη είναι ότι τα κύτταρα μετατράπηκαν σε λειτουργικούς νευρώνες. «Διαπιστώσαμε ότι η σιωπή βοηθά πραγματικά τα νέα δημιουργημένα κύτταρα να διαφοροποιηθούν σε νευρώνες, και να ενταχθούν στο σύστημα πλήρως λειτουργικά.”
(Διαβάστε το σχετικό άρθρο: Μια Βόλτα στη Φύση Αλλάζει τη Σκέψη Μας!)
Η Kirste ελπίζει ότι τα ευρήματα αυτά θα οδηγήσουν σε μεθόδους θεραπείας για όσους πάσχουν από άνοια και κατάθλιψη, καθώς αυτές οι διαταραχές συνδέονται άμεσα με την μειωμένη νευρογένεση στον ιππόκαμπο. Η σιωπή θα μπορούσε ουσιαστικά να χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία για τις περιπτώσεις αυτές.
Σε μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Heart διαπιστώθηκε ότι μόλις δύο λεπτά σιωπής επηρεάζουν θετικά την πίεση και την κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο. Η ομάδα ανακάλυψε πως αυτά τα ευεργετικά αποτελέσματα ήταν πιο έντονα με τη σιωπή από την ακρόαση χαλαρωτικής μουσικής.
