Τι είναι οι Νηματώδεις Σκώληκες; Είναι Φίλοι του Εδάφους ή Επικίνδυνα Παράσιτα για τα Φυτά μας;

Μάθετε ποια είδη αυτών των μικροσκοπικών σκωληκόμορφων παρασίτων μπορούν να είναι χρήσιμα ή επιβλαβή για τον κήπο σας.

Ενώ τα περισσότερα από τα χιλιάδες είδη νηματωδών στη Γη δεν είναι επιβλαβή, ορισμένα από αυτά αποτελούν παράσιτα και προκαλούν ασθένειες σε ανθρώπους και ζώα, όπως επίσης επιτίθενται σε ζωοτροφές και φυτά (κυρίως στο ριζικό τους σύστημα). Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι για να απωθήσετε και να κρατήσετε μακριά αυτά τα ενοχλητικά παράσιτα από τον κήπο σας.

Ενώ τα περισσότερα είδη νηματώδη είναι ωφέλημα, μερικά είδη αυτών των ημιδιαφανών και αόρατων με γυμνό μάτι σκωλήκων παρασιτούν στα φυτά και κυρίως στις ρίζες τους. Οι νηματώδεις εχθροί των φυτών έχουν μήκος κατά μέσο όρο 1mm και προκαλούν κόμβους, κύστες οι όγκους στη ρίζα, τραυματίζουν τις κορυφές των ριζών, προκαλούν υπερβολικές διακλαδώσεις στη ρίζα, κηκίδες στα φύλλα ή αποχρωματισμούς και νεκρωτικές περιοχές σε αυτά. Τα φυτά που συνήθως προσβάλλονται στις ρίζες είναι οι ντομάτες, οι πατάτες, οι πιπεριές, τα μαρούλια, το καλαμπόκι και τα καρότα. Τα φυτά που υποφέρουν από συμπτώματα στα φύλλα και το στέλεχος είναι τα χρυσάνθεμα, τα κρεμμύδια, η σίκαλη και η μηδική.

Τι είναι τελικά αυτά τα παράσιτα;

Ενώ συχνά αναφέρονται ως σκώληκες, οι νηματώδεις σκώληκες δεν σχετίζονται στενά με τους γαιωσκώληκες του εδάφους. Πρόκειται για πολυκύτταρους οργανισμούς που υποβάλλονται σε έκδυση όπως τα έντομα με ένα λείο, μη κατακερματισμένο (χωρίς διαμερίσματα) μακρόστενο σώμα. Τα είδη που παρασιτούν στα φυτά είναι τόσο μικροσκοπικά που χρειάζεται να έχουμε μικροσκόπιο για να τα δούμε. Τα ενήλικα άτομα έχουν μακρύ και λεπτό σώμα, αν και ορισμένα είδη έχουν σακόμορφο σώμα και με τη μορφή αχλαδιού. Αυτά τα παράσιτα των φυτών ΔΕΝ σχετίζονται με τα παρασιτικά σκουλήκια που ζουν και μολύνουν το ανθρώπινο σώμα (ταινίες) μεταδίδοντας ασθένειες και προκαλώντας ανισορροπία στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Ορισμένα νηματοειδή τρέφονται με στην εξωτερική επιφάνεια του φυτού, ενώ άλλα εισέρχονται στο φυτικό ιστό. Ενώ οι νηματώδεις του εδάφους είναι οι συνήθεις ύποπτοι, υπάρχουν διάφορα είδη που βλάπτουν τις ρίζες των φυτών, το στέλεχος, το φύλλωμα ή τα άνθη τους.

Ανεξαρτήτως του σημείου στο οποίο τρέφονται, αυτά τα μικροσκοπικά σκουλήκια μπορούν να βλάψουν σοβαρά την καλλιέργεια με τα εξαιρετικά μυτερά τους στοματικά μόρια που χρησιμοποιούν για να τρυπήσουν τα κυτταρικά τοιχώματα των κυττάρων. Η πραγματική ζημιά συμβαίνει όταν ο νηματώδης εγχέει σάλιο στα κύτταρα του φυτού από το στόμα του και στη συνέχεια απορροφά το χυμό τους. Το φυτό αντιδρά στη δραστηριότητα αυτή του παρασιτικού σκώληκα με διόγκωση των ιστών που προσβλήθηκαν, παραμορφωμένη ανάπτυξη και νεκρωμένες περιοχές. Τα νηματώδη μπορούν επίσης να μεταφέρουν ιούς και βακτηριακές ασθένειες με τις οποίες μολύνουν τα φυτά. Τα τραύματα αυτά παρέχουν επίσης ένα εύκολο σημείο εισόδου για βακτήρια και μύκητες (δευτερογενείς μολύνσεις).

Πέρα από τα είδη των νηματωδών που παρασιτούν στα φυτά, υπάρχουν και ωφέλιμα είδη που συμβάλλουν στη γονιμότητα του εδάφους συμμετέχοντας στην αποσύνθεση της νεκρής οργανικής ύλης.

Τι παρατηρούμε στα φυτά που έχουν προσβληθεί.

Σε αντίθεση με τους περισσότερους οργανισμούς που προκαλούν ασθένειες, τα φυτικά παρασιτικά νηματώδη σπάνια παράγουν χαρακτηριστικά συμπτώματα. Τα περισσότερα από τα συμπτώματα που εμφανίζονται είναι ασαφή και συχνά μοιάζουν με αυτά που προκαλούνται από άλλους παράγοντες – όπως ιώσεις, ανεπάρκεια θρεπτικών ουσιών ή την ατμοσφαιρική ρύπανση. Τα νηματώδη που τρέφονται πάνω από το έδαφος μπορεί να προκαλέσουν συστροφή και παραμόρφωση των φύλλων, του στελέχους και των ανθέων.

Τα νηματώδη που τρέφονται στις ρίζες, προκαλούν συμπτώματα στο υπέργειο τμήμα του φυτού, όπως  αποχρωματισμούς, μαρασμό, μικρή παραγωγή. Εάν υποψιάζεστε τραυματισμός από τέτοια παράσιτα στις ρίζες, ξεριζώστε προσεκτικά ένα από τα μολυσμένα φυτά και καθαρίστε τις ρίζες για ευκολότερη επιθεώρηση. Εάν τα νηματώδη έχουν προκαλέσει ζημιά, μπορεί να παρατηρήσετε μικρούς κόμβους, κύστες ή αλλοιώσεις σε αυτες, τραυματισμένες ρίζες, ή ρίζες με υπερβολικές διακλαδώσεις.

Πώς εξαπλώνονται στο φυτό.

Είτε τρέφονται πάνω είτε κάτω από το έδαφος, τα περισσότερα νηματώδη ξοδεύουν τουλάχιστον ένα μέρος του κύκλου ζωής τους στο έδαφος. Ενώ δεν μπορούν να μετακινηθούν πολύ μακριά από μόνα τους, μπορούν να κολυμπήσουν ελεύθερα στο νερό και να κινούνται πιο γρήγορα σε υγρό χώμα – γι ‘αυτό είναι καλή ιδέα να φροντίσετε το χώμα σας να έχει καλή αποστράγγιση. Επίσης εξαπλώνονται με οτιδήποτε μπορεί να μεταφέρει σωματίδια μολυσμένου εδάφους, συμπεριλαμβανομένων εργαλείων, υποδημάτων κήπου, ζώου και μολυσμένων φυτών.

Υπάρχουν ωφέλιμοι νηματώδεις για τον κήπο;

Τα ωφέλιμα είδη νηματωδών είναι επίσης μακρόστενα και λεπτά, ημιδιάφανα και έχουν μήκος μεγαλύτερο από αυτό των παρασιτικών. Οι ρόλοι τους στον κήπο ποικίλλουν. Μερικά ζουν στο έδαφος διασπώντας οργανική ύλη και είναι απαραίτητα στην κομποστοποίηση. Αυτοί οι σαπροφάγοι οργανισμοί είναι εύκολα ορατοί και έχουν μήκος περίπου μισό εκατοστό. Τα ωφέλημα είδη νηματωδών είναι αποτελεσματικά εναντίον διαφόρων ειδών επιβλαβών οργανισμών συμπεριλαμβανομένων των σκαθαριών, των ξυλοφάγων εντόμων, των κοφτοσκώληκων, των σκουληκιών του χλοοτάπητα, της βρομούσας και της λευκής κάμπιας. Τα νηματώδη μπορούν να επιτεθούν και να σκοτώσουν αυτά τα έντομα είτε εγχύοντας τους βακτήρια που σκοτώνουν τον ξενιστή εντός 24-48 ωρών είτε εισέρχοντας στο σώμα του ξενιστή, παρασιτώντας τον και καταναλώνοντάς τον. Μερικά από αυτά τα είδη διατίθενται στο εμπόριο. Επιπλέον, τα νηματώδη χρειάζονται υγρές συνθήκες και αρκετά ζεστό έδαφος για να είναι πιο αποτελεσματικά.

Κείμενο – Απόδοση, Λ.Τ.

share24.gr / Καλλιεργητικές Πρακτικές

Κάντε like στην σελίδα μας «Καλλιεργητικές Πρακτικές» για να μένετε ενήμεροι και να βρείτε περισσότερα άρθρα σχετικά με τις Καλλιέργειες και τη Φύση!

Κάθε αναδημοσίευση ολική η μερική σε άλλο ιστότοπο θα πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά με αναφορά πηγής στο site μας και σύνδεσμο (link) στο άρθρο, καθώς και στη σελίδα Καλλιεργητικές Πρακτικές στο facebook επίσης με ενεργό σύνδεσμο. Σε κάθε άλλη περίπτωση η αναδημοσίευση απαγορεύεται. Κάθε αναδημοσίευση σε έντυπο μέσο απαγορεύεται.