Αν κάνουμε βόλτα σε μια επαρχιακή πόλη που έχει οπωρώνες εσπεριδοειδών την άνοιξη, σίγουρα θα δούμε δέντρα με ασπρισμένους κορμούς. Υπάρχει η λαϊκή αντίληψη ότι ατό γίνεται για την πρόληψη του παρασιτισμού από έντομα φλοιοφάγα ή για να αποτρέψουμε τις κατσίκες κι άλλα ζώα από το να τρέφονται με τα φύλλα των δέντρων.
Η πρακτική αυτή συνδέεται στενά με την παραδοσιακή μεσογειακή αρχιτεκτονική και έχει ρίζες πίσω στις εποχές της Αρχαίας Ελλάδας και των Ρωμαϊκών χρόνων.
Στην επαρχία συνηθίζεται την περίοδο λίγο πριν το Πάσχα να ασπρίζονται τα σπίτια, τα πέτρινα πεζούλια, τα κράσπεδα, οι ξερολιθιές και φυσικά τα δέντρα κάτι που δίνει έναν αέρα φρεσκάδας καθώς ανοίγει ο καιρός.
Γιατί ασπρίζουμε τα εσπεριδοειδή δέντρα;
Τα ηλιακά εγκαύματα συμβαίνουν αρκετά συχνά στα φυτά και μπορούν να τους προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα. Στα δέντρα ηλιοεγκαύματα προκαλούνται σε όσα έχουν πολύ λεπτό φλοιό, ο οποίος αφυδατώνεται με τη ζέστη και προκαλείται στρες στο δέντρο. Σε σοβαρές περιπτώσεις, βλάβες από ηλιακά εγκαύματα μπορούν να αποβούν μοιραία.
Ας δούμε δύο διαφορετικές περιπτώσεις δέντρων. Ας πάρουμε την περίπτωση της βελανιδιάς που έχει παχύ φλοιό με ραβδώσεις, δεν υπάρχει κανένας τρόπος οι υπεριώδεις ακτίνες UV του ηλίου να τον διαπεράσουν και να προκαλέσουν βλάβες στους πράσινους ιστούς. Τώρα ας πάρουμε την περίπτωση μιας λεμονιάς, ο φλοιός της οποίας είναι πολύ λεπτός σε πάχος. Τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση όταν το δέντρο είναι εκτεθειμένο στον ήλιο;
Πολλά δέντρα με λεπτό φλοιό υποφέρουν από τα ηλιακά εγκαύματα, αλλά τα εσπεριδοειδή με φλοιό που έχει πάχος περίπου μόλις ένα χιλιοστό, είναι αναμφισβήτητα τα πιο ευαίσθητα. Ακριβώς, λοιπόν, όπως συμβαίνει και με το δικό μας δέρμα, ο φλοιός των εσπεριδοειδών χρειάζεται προστασία. Ευτυχώς για μας, είναι εύκολο και σχεδόν ανέξοδο το να φτιάξουμε και να εφαρμόσουμε το αντηλιακό των εσπεριδοειδών. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι ασβέστης και τα υπόλοιπα είναι εύκολα.
Πότε θα πρέπει να ασπρίσουμε τα εσπεριδοειδή;
Αν φυτεύαμε μια λεμονιά ή μια πορτοκαλιά και αφήναμε στην τύχη του το δέντρο, τότε αυτό θα είχε μια ζωηρή ανάπτυξη και η κόμη του με το φύλλωμά της θα έσκιαζε με φυσικά τρόπο το φλοιό (αυτός είναι και ένας από τος λόγους που τα εσπεριδοειδή έχουν μια ζωηρή βλάστηση και πλατύ έλασμα φύλλων, για να προστατεύονται από τον ήλιο). Ωστόσο, τα περισσότερα φυτώρια μας προμηθεύουν δενδρύλια εσπεριδοειδών ήδη διαμορφωμένα με έναν μόνο κορμό, ένα σχήμα που οι περισσότεροι καλλιεργητές διατηρούν με το ετήσιο κλάδεμα.
Αν το δέντρο σας έχει μια ζωηρά ανεπτυγμένη κόμη χωρίς εκτεθειμένα άκρα, δεν υπάρχει καμία ανάγκη να το ασπρίσετε. Σε διαφορετική περίσωση κάθε κορμός, βραχίονας και κλάδος που εκτίθεται στις άμεσες ακτίνες του ήλιου για αρκετές ώρες καθημερινά, είναι καλύτερο να ασπρίζεται.
Τα λεμόνια είναι τα πιο ευάλωτα από τα υπόλοιπα εσπεριδοειδή, αλλά όλα τα είδη των εσπεριδοειδών είναι ευαίσθητα σε νεαρή ηλικία ή όταν έχον κλαδευτεί πρόσφατα. Το κλίμα παίζει επίσης σπουδαίο ρόλο. Σε περιοχές με θερμό κλίμα, είναι σχεδόν εγγυημένο ότι τα εσπεριδοειδή θα έχουν εγκαύματα από τον ήλιο, αν δεν προστατευτούν. Αντιθέτως, σε περιοχές με ήπιο κλίμα μπορούν να αντέξουν και χωρίς άσπρισμα.
Πώς ασπρίζουμε τα εσπεριδοειδή την άνοιξη;
Το άσπρισμα των εσπεριδοειδών είναι μια εύκολη υπόθεση. Ειδικό χρώμα για το άσπρισμα των δέντρων δεν υπάρχει, αλλά οποιοσδήποτε ασβέστης οικοδομής μπορεί να εφαρμοστεί. Μην χρησιμοποιείτε σμαλτόχρωμα ή ελαιομπογιά γιατί θα βλάψουν το δέντρο. Η ποσότητα του χρώματος που θα χρησιμοποιήσετε και το μέγεθος της βούρτσας ή του πινέλου εξαρτάται από το μέγεθος των δέντρων και των κορμών που θα ασπρίσετε, αλλά γενικά ένα λίτρο χρώματος και μια βούρτσα ή πινέλο 5 εκατοστών είναι αρκετά.
Για κάθε 10κιλο τσουβαλάκι έτοιμου ασβέστη σε υγρή μορφή προσθέστε 150 γραμμάρια γαλαζόπετρας και άλλα 150 γραμμάρια θειικού σιδήρου σε υγρή μορφή και ανακατέψτε τα. Ασπρίστε τον κορμό από τη βάση και προς τα πάνω και σταματήστε στους βραχίονες εκεί που τα φύλλα προστατεύουν τον φλοιό και ρίχνουν αρκετή σκιά. Αν η πρώτη στρώση δεν είναι αρκετή απλώστε μια ακόμα για να σας παρέχει επαρκή προστασία.
Έχω άλλες επιλογές να προστατεύσω τα δέντρα μου από τα ηλιακά εγκαύματα;
Το άσπρισμα με λευκό χρώμα δεν είναι ο μόνος τρόπος για να προστατεύσετε τον εκτεθειμένο φλοιό των εσπεριδοειδών. Μπορείτε επίσης να τον τυλίξετε με λινάτσα, υφάσματα για σκιά ή με δίχτυα που θα βρείτε στο εμπόριο διαθέσιμα.
Το άσπρισμα καλό είναι να έχει λευκό χρώμα, αλλά κι άλλες ανοιχτές αποχρώσεις είναι επίσης αποτελεσματικές. Αποφύγετε χρώματα όπως το μαύρο, το βαθύ μπλε και άλλα σκούρα χρώματα που απορροφούν τη θερμότητα του ήλιου και δεν την αντανακλούν. Κορμοί εσπεριδοειδών βαμμένοι ροζ ή γαλάζιοι θα κάνουν σίγουρα τη διαφορά και θα δώσουν έναν ενδιαφέρον αισθητικό τόνο στον κήπο σας.
Του Θανάση Αργυρόπουλου (Γεωπόνος ΑΠΘ)
share24.gr