10 Τρόποι να Απαλλαγείτε από τα Ζιζάνια χωρίς τη Χρήση Επικίνδυνων Χημικών

Υπάρχουν μερικές αποτελεσματικές τεχνικές που μπορούν να σας βοηθήσουν να περιορίσετε την ανάπτυξη και τον αριθμό των ζιζανίων στους χώρους που διατηρείτε τις καλλιέργειές σας και να μην σας προκαλούν πονοκέφαλο κάθε τόσο.

Υπάρχουν ζιζάνια που παράγουν μέχρι και 250.000 σπόρους το καθένα ανά έτος. Οι περισσότεροι από αυτούς τους σπόρους διατηρούν τη φυτρωτική τους ικανότητα για ένα χρόνο, όμως πάρα πολλοί άλλοι που πέφτουν στο έδαφος παραμένουν ενεργοί για πολλά χρόνια μέχρι και δεκαετίες περιμένοντας την ευκαιρία τους να φυτρώσουν. Οι σπόροι που θάβονται αρκετά εκατοστά βαθιά στο χώμα πέφτουν σε λήθαργο καθώς το περίβλημα τους και οι σκοτεινές συνθήκες που επικρατούν, τους εμποδίζουν από το να φυτρώσουν. Μόλις όμως ο καλλιεργητής επεξεργαστεί το χώμα και οργώσει, αυτοί οι σπόροι των ζιζανίων ανεβαίνουν στα επιφανειακά στρώματα και φυτρώνουν μαζί με τους σπόρους των κηπευτικών σας ή των καλλωπιστικών σας στον κήπο.

Ακόμα και αν είστε επιμελής και κάνετε συχνά καλλιεργητικές εργασίες για να περιορίσετε και να ξεφορτωθείτε τα ζιζάνια, όπως σκάλισμα και βοτάνισμα ή εφαρμογή χημικών ζιζανιοκτόνων, στο έδαφος θα πέσουν εκατοντάδες σπόροι ζιζανίων μεσω του αέρα από ζιζάνια γειτονικών αγρών, μέσω του νερού με το πότισμα και μέσω των κουτσουλιών από τα πουλιά. Επίσης, εσείς οι ίδιοι μπορεί να μεταφέρετε σπόρους ζιζανίων στον αγρό σας χωρίς να το καταλάβετε, από το χώμα στα παπούτσια, τα γάντια και τα ρούχα και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείτε.

Αν, λοιπόν, φέτος αντιμετωπίσατε μεγάλο πρόβλημα με ζιζάνια τα οποία “έπνιγαν” τα σπορόφυτα στα σπορεία ή κουραστήκατε να βοτανίζετε συνεχώς, μην ανησυχείτε! Ακολουθούν μερικές αρκετά αποτελεσματικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να κρατήσετε σε χαμηλά επίπεδα τον πληθυσμό των ζιζανίων κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου:

Γνωρίστε τον εχθρό σας

Προτού καταλήξετε σε μια στρατηγική άμυνας ενάντια στα ζιζάνια του κήπου σας, θα πρέπει να γνωρίζετε πάνω κάτω τι έχετε να αντιμετωπίσετε. Τα ζιζάνια διαιρούνται σε μονοετή και πολυετή ανάλογα τον βιολογικό τους κύκλο, σε πλατύφυλλα και στενόφυλλα σύμφωνα με το σχήμα των φύλλων τους. Ζιζάνια όπως η αντράκλα (γλυστρίδα), το βλίτο, η λουβουδιά, ο τάτουλας, το πολυκόμπι, το πεντάνευρο, η πικραλίδα, η βερόνικα, κ.α. είναι ετήσια πλατύφυλλα, ενώ ζιζάνια όπως η μουχρίτσα, η σετάρια, το αιματόχορτο, η αγριοβρώμη η αλεπονουρά, κ.α. είναι ετήσια αγρωστώδη (αγρωστώδη=στενόφυλλα). Τα πολυετή ζιζάνια είναι πιο δύσκολα στην αντιμετώπισή τους γιατί σχηματίζουν βαθιά ριζώματα στο έδαφος με τα οποία συνήθως πολλαπλασιάζονται και είναι πιο δύσκολο να καταστραφούν. Πολυετή πλατύφυλλα ζιζάνια είναι η περικοκλάδα, το κίρσιο, το λάπαθο, η καψέλλα, το βρωμολάχανο, η κουσκούτα, κ.α. ενώ τα πολυετή αγρωστώδη είναι ο βέλιουρας, η αγριάδα, η κύπερη, κ.α.

Τα ζιζάνια χωρίζονται επίσης σε χειμερινά και θερινά ανάλογα σε ποια από τις δύο περιόδους του έτους εμφανίζονται στις καλλιέργειες σας.

Θα πρέπει να εφοδιαστείτε με έναν οδηγό αναγνώρισης των ζιζανίων που να τα περιγράφει και να τα εικονίζει, κυρίως όταν είναι μικρά και εμφανίζονται από το έδαφος, για να ξέρετε πώς πολλαπλασιάζονται, τι ζημιά κάνουν και να καταστρώσετε την στρατηγική σας.

Σκαλίστε τα ετήσια ζιζάνια όταν ο καιρός είναι ξηρός

Η ζέστη και η ξηρασία εξουθενώνει τα φυτά, το ίδιο και τα ζιζάνια. Έτσι λοιπόν σκαλίστε τα ετήσια ζιζάνια όταν αυτά είναι ακόμα μικρά και το έδαφος στεγνό με τσουγκράνα ή τσάπα. Με αυτόν τον τρόπο θα είστε σίγουροι ότι οι ξερικές συνθήκες δεν θα επιτρέψουν στις ρίζες και στα μέρη των ζιζανίων κάτω από το έδαφος να αναζωογονηθούν. Θα μαραθούν και θα ξεραθούν.

Ποτίστε το χώμα πριν ξεκωλώσετε τα πολυετή ζιζάνια

Όπως αναφέραμε πριν, τα πολυετή ζιζάνια απαράγονται αγενώς από τις ρίζες τους, άρα είναι σημαντικό να σιγουρευτούμε ότι θα ξεκωλώσουμε ολόκληρο το φυτό χωρίς να μείνει στο έδαφος μέρος της ρίζας. Όταν το έδαφος είναι ξηρό, η εργασία αυτή είναι δύσκολο να γίνει και το αποτέλεσμα θα είναι η ρίζα να μην τραβιέται έξω από το χώμα και να μένει μέσα. Έτσι, για να ξεκωλώσετε τα ζιζάνια θα πρέπει να περιμένετε το χώμα να γίνει υγρό και να μαλακώσει συνήθως μετά από μια βροχόπτωση ή αν το καταβρέξετε. Όταν το έδαφος πάρει υγρασία και η συνοχή του χαλαρώσει,σηκώστε προσεκτικά τα ζιζάνια αυτά για να βγουν με τις ρίζες τους ανέπαφες.

Χτενίστε το χώμα και απομακρύνετε τις ρίζες που βρίσκετε

Αν κάθε χρόνο έχετε πρόβλημα με πολυετή ζιζάνια, όπως ο βέλιουρας και η αγριάδα, στο χωράφι ή τον κήπο σας, χρησιμοποιήστε ένα δικράνι (ή πιρούνα) και «χτενίστε» τα παρτέρια και τα χωμάτινα σαμάρια πριν φυτέψετε την άνοιξη. Αφού το έδαφός σας είναι οργωμένο και ψιλοχωματισμένο ανιχνεύστε ολόκληρη την περιοχή με το δίκρανο βυθίζοντας τις πιρούνες του στο έδαφος και μοχλεύοντάς το χώμα μπρός-πίσω σηκώνοντας τις θαμμένες ρίζες που έχει τυχόν βρει, τις οποίες μπορείτε να αφαιρέσετε με το χέρι. Αυτή η τεχνική θα σας βοηθήσει να απαλλαγείτε από περίπου το 90 τοις εκατό των πολυετών ζιζανίων του εδάφους.

Εφαρμόστε εδαφοκάλυψη

Στερείστε από τα ζιζάνια το φως που χρειάζονται για να κάνουν φωτοσύνθεση καλύπτοντας το γυμνό έδαφος γύρω από τα φυτά της καλλιέργειάς σας με ένα παχύ στρώμα από φρεσκοκομμένη χλόη, ξερά φύλλα, πευκοβελόνες ή ένα μαύρο πλαστικό νάιλον. Ακόμα και τα ζιζάνια που θα καταφέρουν να φυτρώσουν θα είναι τόσο αδύναμα που θα μπορείτε να τα αφαιρέσετε εύκολα με το χέρι.

Η εδαφοκάλυψη επιπλέον βοηθάει το χώμα γύρω από τα φυτά σας να διατηρεί την υγρασία του και σε μερικές περιπτώσεις βοηθά στην απώθηση μερικών εχθρών της καλλιέργειας.

Εφαρμόστε ηλιοαπολύμανση

Εάν έχετε χοντρό πρόβλημα με τα ζιζάνια στο χωράφι σας, μη διστάσετε να κάνετε αυτή την τεχνική. Αφήστε τα ζιζάνια να ξεραθούν και να πάθουν ασφυξία κάτω από ένα φύλλο από διαφανές πλαστικό. Για καλύτερα αποτελέσματα, βρέξτε το έδαφος πριν το καλύψετε με το πλαστικό. Αφήστε το πλαστικό στη θέση του για τουλάχιστον 3 εβδομάδες. Ιδανική περίοδος του έτους για να το κάνετε αυτό είναι νωρίς το φθινόπωρο και όταν έχει τελειώσει η καλλιεργητική περίοδος και ο καιρός είναι ακόμα ζεστός και αίθριος. Οι σπόροι των ετήσιων ζιζανίων και τα μέρη τους αγενούς πολλαπλασιασμού τους θα καταστραφούν. Επίσης, με τη μέθοδο αυτή καταστρέφονται αρκετά παράσιτα του εδάφους, όπως νηματώδεις και προνύμφες ή αυγά εντόμων-εχθρών που διαχειμάζουν στο έδαφος.

Φυτέψτε φυλλώδη λαχανικά ανάμεσα στα ψυχανθή

Τα ψυχανθή, όπως τα φασόλια και τα μπιζέλια, αλλά και άλλες καλλιέργειες που έχουν θυσανώδες και ρηχό ριζικό σύστημα, μπορούν εύκολα να υποστούν καταστροφές και τραυματισμούς στις ρίζες τους όταν σκαλίζουμε ή απομακρύνουμε τα ζιζάνια με το χέρι και οι ρίζες τους είναι μπλεγμένες και μπερδεμένες με αυτές των καλλιεργούμενων φυτών. Γιατί λοιπόν να μην φυτέψουμε ανάμεσά τους ένα εδώδιμο φυλλώδες λαχανικό, που θα ρίχνει σκιά στο έδαφος με τα μεγάλα φύλλα του και θα προστατεύσει τα καλλιεργούμενα φυτά ιδίως στα αρχικά στάδια της καλλιέργειάς τους; Όταν έρθει η ώρα και εσείς θα συγκομίσετε το μαρούλι σας για τη σαλάτα και οι φασολιές θα έχουν ένα πιο δυνατό ριζικό σύστημα και δεν θα απειλούνται από τα ελάχιστα ζιζάνια που θα φυτρώσουν γύρω τους.

Φυτέψτε κολοκύθες για να απαλλαγείτε από τα βλίτα

Αν έχετε μεγάλο πρόβλημα με το βλίτο, αντεπιτεθείτε φυτεύοντας κολοκυθές και φαγόπυρο. Η ζωηρή κολοκυθιά και το γρήγορα αναπτυσσόμενο φαγόπυρο θα υπερκαλύψουν εύκολα τα βλίτα. Στο τέλος της σεζόν, συγκομίστε τις κολοκύθες, σηκώστε τα κλήματα της κολοκύθας και τοποθετήστε τα κάτω από τα φυτά του φαγόπυρου. Το φαγόπυρο θα προσθέσει οργανική ύλη και θρεπτικά συστατικά στο έδαφος για την καλλιέργεια της επόμενης χρονιάς. Επίσης το φαγόπυρο θα προσελκύσει και τις μέλισσες.

Φυτέψτε φράουλες

Είναι σίγουρο πως οι φράουλες θα πνίξουν τα ζιζάνια! Οι φράουλες εξαπλώνονται από τις καταβολάδες που σχηματίζουν και η ανάπτυξή τους είναι αρκετά ταχύτερη από πολλά ζιζάνια, ακόμα και όταν αναπτύσσονται σε ελαφρά σκιερούς χώρους. Δοκιμάστε να καλύψετε το έδαφος με αυτές κάτω από φυτά, όπως τα βατόμουρα και καλλωπιστικά, όπως τις τριανταφυλλιές.

Οργώστε το έδαφος δύο φορές

Οι σπόροι μερικών ζιζανίων, όπως είναι τα βλίτα, μπορούν να παραμένουν στο έδαφος για πολλά χρόνια διατηρώντας τη φυτρωτική τους ικανότητα. Μια έξυπνη τακτική είναι αρχικά να οργώσουμε το έδαφος νωρίς την άνοιξη με σκοπό να φέρουμε τους σπόρους αυτών των ζιζανίων πιο κοντά στην επιφάνεια του εδάφους για να φυτρώσουν. Στη συνέχεια, μια εβδομάδα ή δύο εβδομάδες αργότερα, οργώνουμε μια δεύτερη φορά για να καταστρέψουμε τα νεαρά σπορόφυτα των ζιζανίων που φύτρωσαν και λίγο πριν φυτέψουμε τα λαχανικά μας.

Του Θανάση Αργυρόπουλου (Γεωπόνως ΑΠΘ)

share24.gr / Καλλιεργητικές Πρακτικές

Κάντε like στην σελίδα μας «Καλλιεργητικές Πρακτικές» για να μένετε ενήμεροι και να βρείτε περισσότερα άρθρα σχετικά με τις Καλλιέργειες και τη Φύση! Πατήστε στο πλαίσιο που ακολουθεί το like (Μου αρέσει) (αν είστε ήδη μέλος στη σελίδα μην το πατάτε)!

Κάθε αναδημοσίευση ολική η μερική σε άλλο ιστότοπο θα πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά με αναφορά πηγής στο site μας και σύνδεσμο (link) στο άρθρο, καθώς και στη σελίδα Καλλιεργητικές Πρακτικές στο facebook επίσης με ενεργό σύνδεσμο. Σε κάθε άλλη περίπτωση η αναδημοσίευση απαγορεύεται. Κάθε αναδημοσίευση σε έντυπο μέσο απαγορεύεται.