Η καλλιέργεια λαχανικών στον κήπο, στην αυλή ή στον υπαίθριο χώρο του σπιτιού σας δεν έχει καμία σχέση με τις καλλιέργειες που γίνονται για εμπορική και βιομηχανική εκμετάλλευση από τους επαγγελματίες παραγωγούς στην ύπαιθρο. Ως εκ τούτου προϋποθέτουν την θετική προδιάθεση σας μιας και οι φροντίδες τους απαιτούν την, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ενασχόληση σας στον κήπο, όπως για τις εργασίες του φυτέματος, του βοτανίσματος, του σκαλίσματος. κ.α.
Βέβαια αυτές οι εργασίες δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν αγγαρείες, αλλά σαν μια ευχάριστη διαδικασία, όπως η συγκομιδή, διότι για να απολαύσετε και να γευτείτε το ευχερές δημιούργημα της φύσεως όπως αυτό έρχεται με την μορφή του καρπού, πρέπει να προσφέρετε και εσείς με τη σειρά σας την αφοσίωση και την στοργή που χρειάζεται με το να αφιερώνετε λίγο από τον χρόνο σας στην φροντίδα των φυτών του κήπου σας.
Με την ευκαιρία αυτή θα σας δοθεί ο χρόνος να ανακαλύψετε έναν κόσμο που ποτέ πριν δεν φανταζόσασταν ότι υπάρχει κρυμμένος γύρω σας και κάτω από την πράσινη φυτοκάλυψη του κήπου σας.
Ο καλλιεργητής μπορεί να χρησιμοποιήσει μερικές έξυπνες τακτικές για να εξοικονομήσει χρόνο από τις εργασίες του, αλλά και για κάνει πιο παραγωγική την καλλιέργειά του.
Συγκαλλιέργεια
Ένα παράδειγμα είναι η χρήση σπόρων ραπανιού και καρότου και σπορά των δυο αυτών λαχανικών στην ίδια σειρά στον λαχανόκηπο ώστε το καθ’ ένα να ωφεληθεί από τις ιδιότητες του άλλου. Το ραπάνι με την ανάπτυξή του θα δώσει στο έδαφος την κατάλληλη δομή και αργότερα, με την συγκομιδή του, το καρότο που θα βρίσκεται σε ανάπτυξη δεν θα χρειαστεί αραίωμα, όπως θα έπρεπε να γίνει στην περίπτωση που το καλλιεργούσαμε μόνο του σε μια σειρά.
Κρατήστε ένα ημερολόγιο δραστηριοτήτων
Για τη καλύτερη οργάνωση σχετικά με τις δραστηριότητες σας στον κήπο σας καλό θα είναι να κρατάτε σημειώσεις ώστε να γνωρίζετε, για παράδειγμα, πότε ποτίσατε ή πότε φυτέψατε τα φυτά σας και να καθορίζετε τη συχνότητα των εργασιών σύμφωνα με τις ανάγκες των φυτών.
Επιλέξτε τον κατάλληλο χώρο
Ιδιαίτερη σημασία έχει και ο χώρος που θα επιλέξετε για να φτιάξετε τον λαχανόκηπό σας. Θα πρέπει να έχει επαρκή ηλιοφάνεια και να μην σκιάζεται από ψηλότερα κτήρια ή δέντρα με πλούσιο φύλλωμα. Γενικά, καλό είναι ο ήλιος να καλύπτει την έκτασή του κήπου τουλάχιστον για 7 ώρες την ημέρα, ιδιαιτέρως αν έχουμε φυτέψει λαχανικά που είναι ευαίσθητα και απαιτούν αρκετές ώρες ηλιοφάνειας για την ανάπτυξή τους, όπως είναι η τομάτα, η κολοκυθιά, η πιπεριά, η μελιτζάνα, το αγγούρι κ.α. Μην ξεχνάμε ότι τα φυτά μας έχουν ανάγκη τις ακτίνες του ηλίου για να επιτελέσουν την λειτουργία της φωτοσύνθεσης.
Λαχανικά που αναπτύσσονται το χειμώνα ή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις σε φως, αντιθέτως η περιορισμένη ηλιοφάνεια και η χαμηλή ένταση φωτός ευνοούν την ανάπτυξή τους όπως συμβαίνει στο μαρούλι, το σπανάκι, το καρότο και άλλα φυτά που καλλιεργούνται για το πράσινο φύλλωμά τους και για τις σαρκώδεις ρίζες τους το φθινόπωρο και τον χειμώνα.
Εκτός από το φως, ένας άλλος παράγοντας που θα πρέπει να λαμβάνετε υπόψη στον καθορισμό του κατάλληλου χώρου για τον λαχανόκηπο μας είναι η ποιότητα του εδάφους, η δομή του και η γονιμότητά του. Το έδαφος ανάλογα με τη σύστασή του διακρίνεται σε αμμώδες, πηλώδες, αργιλώδες βαρύ, ελαφρύ, πετρώδες, ασβεστώδες και ανάλογα με το pH σε όξινο, αλκαλικό και ουδέτερο
Το έδαφος του κήπου μας καλό θα είναι να μην έχει κλίση ώστε να μην παρασέρνονται και αποσαθρώνονται από το νερό της βροχής τα οργανικά στοιχεία και τα υπόλοιπα συστατικά του. Αν δεν μπορούμε να αποφύγουμε αυτόν τον παράγοντα και είμαστε αναγκασμένοι να καλλιεργήσουμε σε κεκλιμένο επίπεδο θα πρέπει να φροντίσουμε ώστε οι γραμμές και τα σαμάρια της καλλιέργειας μας να είναι παράλληλα με την κλίση του εδάφους και αν έχουμε την δυνατότητα, να επιλέξουμε κλίση εδάφους με νοτιοανατολικό προσανατολισμό, ώστε να θερμαίνεται γρήγορα την άνοιξη και να ψυχραίνεται καθυστερημένα το χειμώνα.
Κατασκευάστε ένα μικρό θερμοκήπιο
Για την προστασία των φυτών μας από τον άνεμο και τις επικίνδυνες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας συνιστάται τα νεαρά σπορόφυτα να μεγαλώνουν στον ελεγχόμενο χώρο ενός θερμοκηπίου ή ενός σκέπαστρου τουλάχιστον μέχρι αυτά να αποχτήσουν αντοχή σε δυσμενείς συνθήκες του περιβάλλοντος
Λίπανση
Ακόμα και να πληροί ο χώρος σας όλα τα παραπάνω, αν δεν έχει το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό που απαιτείται για την καλλιέργεια λαχανικών και κηπευτικών, οι κόποι σας θα αποβούν στην κυριολεξία άκαρποι. Αυτό το πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό είναι, βεβαίως, η περιεκτικότητά του σε ανόργανα στοιχεία, θρεπτικά αλλά και ρυθμιστικά της θρέψης και καθορίζει αν το έδαφός σας είναι κατάλληλο για την καλλιέργεια κάποιου φυτού.
Βέβαια, η γονιμότητα του εδάφους ρυθμίζεται με την προσθήκη θρεπτικών στοιχείων τεχνητά με την εφαρμογή τους από εσάς, τα εφαρμοζόμενα σκευάσματα είναι τα γνωστά λιπάσματα. Στο εμπόριο υπάρχουν τα οργανικά λιπάσματα που είναι παρασκευασμένα από κοπριά, απεκκρίσεις και νεκρούς ιστούς οργανισμών, αλλά και τα χημικά λιπάσματα που παρασκευάζονται σε μεγάλες ποσότητες με χημικές αντιδράσεις ορυκτών και προορίζονται για τις συμβατικές καλλιέργειες.
Λίπασμα για τα φυτά σας μπορείτε να φτιάξετε και εσείς από τα υπολείμματα τις προηγούμενης καλλιέργειάς σας ή τα υπολείμματα των καλλωπιστικών φυτών του κήπου σας (κομποστοποίηση) πράγμα που σας συνιστώ μιας και θα σας δώσει αρκετή ευχαρίστηση.
Του Θανάση Αργυρόπουλου (Γεωπόνος ΑΠΘ)