Το έδαφος δεν είναι τόσο σταθερό όσο νομίζουμε. Χωρίζεται σε πλάκες που ενώνονται μεταξύ τους σαν κομμάτια παζλ, τις τεκτονικές πλάκες, οι οποίες κινούνται πάνω από το βραχώδες στρώμα του μανδύα.
Καθώς οι πλάκες εφάπτονται και προσκρούει η μια στην άλλη λόγω της κίνησης του μανδύα, εμφανίζονται ρήγματα και ηφαίστεια, έτσι αν μια μέρα μπορέσουμε να κατανοήσουμε την κίνηση του μανδύα θα κατανοήσουμε καλύτερα και θα είμαστε σε θέση να προβλέψουμε σεισμούς και ηφαιστειακές εκρήξεις.
Είναι δύσκολο να εξετάσουμε το τι συμβαίνει κάτω από αυτές τις πλάκες και υπάρχουν πολλά ακόμα να μάθουμε για τον μανδύα. Ερευνητές στο Ηνωμένο Βασίλειο που ασχολήθηκαν με το θέμα έκαναν ένα μεγάλο βήμα προς το να κατανοήσουν καλύτερα και να μοντελοποιήσουν τις κινήσεις του μανδύα. Αποδεικνύεται ότι είναι πολύ πιο δυναμικές από ό, τι νομίζαμε.
Ο μανδύας είναι ένα τεράστιο στρώμα συμπαγών πετρωμάτων περίπου 3.000 χιλιόμετρα παχύς και η κίνησή του μοιάζει με αυτή ενός παχύρρευστου υγρού, αν τη δούμε μέσα από το πέρασμα εκατομμυρίων ετών. Ο φλοιός (όπου ζούμε) επιπλέει στην κορυφή του μανδύα και ακολουθεί τις κινήσεις του μανδύα.
Στο παρελθόν, οι επιστήμονες επικεντρώνονταν κυρίως στις πλευρικές κινήσεις του μανδύα, που προκαλούν τις κινήσεις των τεκτονικών πλακών και τις προσκρούσεις μαζί τους με αποτέλεσμα τους σεισμούς, την γένεση οροσειρών, χαραδρών και ηφαιστείων.
Τα παραπάνω δίνουν την εντύπωση πως το μεγαλύτερο μέρος της κίνησης του μανδύα έχει πλευρική κατεύθυνση, έτσι οι επιστήμονες δεν είχαν επικεντρωθεί όσο έπρεπε στις κάθετες κινήσεις, δηλαδή προς τον πυρήνα του πλανήτη. Αυτές οι κινήσεις έμοιαζαν να μην έχουν ιδιαίτερες επιπτώσεις και προκαλούν μόνο κάποιες μικροαλλαγές.
Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου του Cambridge αποφάσισε να ερευνήσει τις άγνωστες αυτές κινήσεις του μανδύα. Χρησιμοποίησε στοιχεία από πάνω από 2.000 τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο για να μετρήσει την τιμή της κάθετης κίνησης του μανδύα, και ανακάλυψε είναι πολύ πιο συχνή από ό, τι είχε υποτεθεί.
Βρήκαν επίσης ότι έχει πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις από ό, τι αυτά τα μοντέλα είχαν προβλέψει. Ο μανδύας μπορεί να εξωθήσει ή να έλξει ένα κομμάτι του φλοιού ένα χιλιόμετρο ή και περισσότερο από τη μέση κατάσταση.
Έτσι, εάν είστε στη Χαβάη, όπου ο μανδύας πιέζει προς τα πάνω, είστε περίπου ένα χιλιόμετρο μακρύτερα από τον πυρήνα από ό, τι θα ήσασταν αν δεν υπήρχαν αυτές οι κινήσεις. Και αν είστε στην ανατολική Νότια Αμερική, είστε περίπου ένα χιλιόμετρο πιο κοντά στο πυρήνα της Γης από ό, τι θα ήσασταν χωρίς την ελκτική κίνηση του μανδύα.
Η ομάδα προχώρησε σε αυτή την ανακάλυψη συγκρίνοντας το πάχος του φλοιού με την ηλικία του. Με αυτά τα δεδομένα μπόρεσε να καταλάβει το κατά πόσο η τοπογραφία του φλοιού – η διακύμανση του ύψους σε όλη την επιφάνεια της Γης – οφείλεται στην κίνηση των τεκτονικών πλακών και κατά πόσο οφείλεται στην κάθετες κινήσεις του μανδύα προς τα επάνω ή προς τα κάτω.
Αλλά δεν σταμάτησαν εκεί. Ήταν επίσης σε θέση να περιγράψουν τα ευρήματά τους μαθηματικά με ένα νέο μοντέλο που περιγράφει τον τρόπο που η διακύμανση της θερμοκρασίας του μανδύα μεταβάλει την κίνησή του. Το μοντέλο αυτό και τα δεδομένα που προέκυψαν δίνουν στους ερευνητές μια πολύ καλύτερη οπτική για το τι συμβαίνει στον μανδύα.
Το νέο μοντέλο, το οποίο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Geoscience, δεν πρόκειται να προβλέψει σεισμούς ή ηφαιστειακές εκρήξεις σύντομα, αλλά είναι μια μεγάλη πρόοδος στη γνώση μας για τις εσωτερικές διεργασίες του πλανήτη.
Για περισσότερα νέα σχετικά με τις επιστήμες κάντε like στην σελίδα Επιστημονικά Νέα στο facebook, πατήστε εδώ
Κάθε αναδημοσίευση ολική η μερική θα πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά με αναφορά πηγής στο site μας και σύνδεσμο (link) στο άρθρο
share24.gr Μοιράσου την Ιδέα
